Ο διάσημος Ιάπωνας αρχιτέκτονας, ArataIsozaki, είναι ο φετινός νικητής του βραβείου, Pritzker, φημισμένο και ως «νόμπελ» της αρχιτεκτονικής. Ο Isozaki είναι ο 49ος αρχιτέκτονας και μάλιστα ο 8ος Ιαπωνικής καταγωγής που θα λάβει την βαρυσήμαντη αυτή διάκριση.
Ποιος είναι ο ArataIsozaki και από ποια γεγονότα επηρεάστηκε;
Ο Isozaki είναι 87 χρονών και θεωρείται ένας από τους μεταπολεμικούς Ιάπωνες αρχιτέκτονες που επηρέασαν ριζικά την αρχιτεκτονική παγκοσμίως, με χαρακτηριστικό των έργων του την τολμηρή φουτουριστική προσέγγιση και τις καινοτόμες, ανατρεπτικές φόρμες.
Το εθνικό συνεδριακό κέντρο του Κατάρ (2013)
Ο Isozaki γεννήθηκε το 1931 στην Ōita, μια πόλη στο νησί Kyushu της Ιαπωνίας και η αρχιτεκτονική του επηρεάστηκε βαθιά από τα παγκόσμια γεγονότα της εποχής. Ήταν μόλις 12 χρονών κατά την ρίψη της ατομικής βόμβας στη Hiroshima και το Nagasaki, ενώ η πατρίδα του καταστράφηκε ολοσχερώς κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Το στάδιο Palau Sant Jordi στη Βαρκελώνη (1992)
«Όταν ήμουν αρκετά μεγάλος για να κατανοώ τον κόσμο, η πατρίδα μου είχε καεί ολοσχερώς. Η ατομική βόμβα έπεσε στη Χιροσίμα και έτσι μεγάλωσα στο έδαφος μηδέν. Ήμουν ανάμεσα στα ερείπια και δεν υπήρχε αρχιτεκτονική, κτίρια, ούτε πόλη. Έτσι, η πρώτη μου εμπειρία στην αρχιτεκτονική ήταν το κενό της αρχιτεκτονικής και άρχισα να εξετάζω πώς οι άνθρωποι θα μπορούσαν να ανοικοδομήσουν τα σπίτια και τις πόλεις τους», δήλωσε ο Isozaki.
Ο Isozaki αποφοίτησε από τη Σχολή Αρχιτεκτονικής και Μηχανικής του Πανεπιστημίου του Τόκιο, το 1954. Ξεκίνησε την αρχιτεκτονική του καριέρα στο γραφείο του διάσημου Kenzo Tange. Ο Isozaki έγινε γρήγορα προστατευόμενος του Tange και μαζί ολοκλήρωσαν πολλά Project, πριν εγκαταλείψει το γραφείο το 1963.
Εννέα χρόνια αργότερα ίδρυσε το δικό του γραφείο και σχεδίασε έργα σε όλο το κόσμο από Ασία, Ευρώπη, Αμερική, Μέση Ανατολή και Αυστραλία. Έχει ήδη βραβευτεί με το χρυσό βραβείο της RIBA και τον Λέοντα Τιμής της Μπιενάλε της Βενετίας.
Το μέλλον της Ιαπωνίας έγινε το κυρίαρχο όραμα όλων των έργων του, τα οποία έχουν πάντα ένα κρυμμένο στοιχείο από το παρελθόν, μια νοσταλγία για την χαμένη του πατρίδα, αλλά και την αισιοδοξία του μέλλοντος.
Ποια σημαντικά έργα συμπεριλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιό του;
Η αρχιτεκτονική του πορεία ξεκινά από τη δεκαετία του 1960 και έχει υπογράψει σχεδιαστικά δεκάδες εμβληματικά έργα σε όλη την υφήλιο, ανάμεσά τους το Palau Sant Jordi για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης, το Μουσείο της Σύγχρονης Τέχνης (MOCA) του Λος Άντζελες, το Εθνικό Συνεδριακό Κέντροστο Κατάρ, αλλά και την πτέρυγα Μ2 του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης που ολοκληρώθηκε το 2010.
Το μουσείο Domus: La Casa del Hombre στην Ισπανία (1995)
Η μεγάλη πρόκληση για το Project της Θεσσαλονίκης ήταν πως έπρεπε να σχεδιάσει ένα κτήριο το οποίο θα σταθεί ισάξια απέναντι στο παλαιότερο Μέγαρο και το κατάφερε με γεωμετρικές γραμμές, μεγάλες γυάλινες επιφάνειες και μεταλλικά στοιχεία που συνθέτουν μια εικόνα επιβλητικής απλότητας, η οποία έρχεται σε αντίθεση με το υπάρχον, χωρίς να το ανταγωνίζεται.
Τι ανέφερε η κριτική επιτροπή;
Η κριτική επιτροπή, αναλύοντας το σκεπτικό της βράβευσης, ανέφερε ότι «στην αναζήτηση για δημιουργία σημαντικής αρχιτεκτονικής, δημιούργησε κτίρια εξαιρετικής ποιότητας που μέχρι σήμερα αψηφούν τις κατηγοριοποιήσεις, αντικατοπτρίζουν τη συνεχή εξέλιξή του και είναι πάντα φρέσκα στην προσέγγισή τους».
Επίσης, η κριτική επιτροπή δεν παρέλειψε να αναφέρει πως «το έργο του έχει περιγραφεί με τον όρο ετερογενές και περιλαμβάνει αναφορές από την λαϊκή κουλτούρα μέχρι την υψηλή τεχνολογία. Ένας αρχιτέκτονας που προτίμησε να χαράξει τη δική του πορεία από το να ακολουθήσει τις τάσεις».
Η τελετή απονομής του Βραβείου Pritzker 2019 θα πραγματοποιηθεί στο Chateau de Versailles της Γαλλίας τον Μάϊο και θα συνοδεύεται από μια δημόσια διάλεξη του Isozaki στο Παρίσι. Ο Arata Isozaki διαδέχεται τον Ινδό Balkrishna Doshi, που βραβεύτηκε πέρυσι σε ηλικία 90 ετών.
Τι είναι το βραβείο «Pritzker»;
Το Βραβείο «Pritzker» είναι διεθνές αρχιτεκτονικό βραβείο, το οποίο απονέμεται ετησίως σε εν ζωή αρχιτέκτονες από το Ίδρυμα Χάιατ και θεωρείται το κορυφαίο στον κόσμο για την τέχνη αυτή. Καθιερώθηκε το 1979 από τον Τζέι Α. Πρίτσκερ και τη σύζυγό του Σίντι, ενώ χρηματοδοτείται από την οικογένεια Πρίτσκερ. Οι υποψήφιοι για το βραβείο συναγωνίζονται τους καλύτερους αρχιτέκτονες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μέρος των κριτηρίων για βράβευση με αυτό το βραβείο είναι η πρωτοποριακή ποιότητα στην αρχιτεκτονική σκέψη. Επίσης, οι χρήσιμες συνεισφορές στο χώρο της οικοδομής είναι ένας ακόμη τομέας. Ο νικητής λαμβάνει το ποσό των 100.000 δολαρίων, όμως η φήμη που αποκτά είναι σπουδαιότερη. Πολλές φορές το βραβείο αναφέρεται ως «Νόμπελ της Αρχιτεκτονικής».