Kαθώς επιταχύνουμε τον ρυθμό της αειφόρου δόμησης χρησιμοποιώντας καινοτόμα δομικά υλικά με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, εναλλακτικά ενεργειακά συστήματα και εντοπίζουμε νέους τρόπους μείωσης των εκπομπών των κτιρίων μας μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας, οφείλουμε να κατανοούμε και να διερευνούμε επαρκώς τις τυχούσες επιπτώσεις καθεμιάς από αυτές τις στρατηγικές στον τομέα της πυροπροστασίας.
Σύγχρονες λύσεις δόμησης, «πράσινα» προϊόντα και συστήματα, καθώς και καινοτόμες τεχνικές δόμησης δημιουργούν μια συναρπαστική νέα πραγματικότητα στον κλάδο των κατασκευών. Ωστόσο, στην απαραίτητη επιτάχυνση της προσπάθειάς μας για τη δημιουργία των καλύτερων, αειφόρων κτιρίων που αντιστοιχούν στο παρόν και το μέλλον μας, οφείλουμε να μην παραβλέπουμε το ζήτημα της πυροπροστασίας, η οποία πρέπει πάντοτε να αποτελεί προτεραιότητα.
Η διεθνής μέριμνα για την κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με τις φιλόδοξες στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν συμβάλλει στην αύξηση της έντασης και του βάθους της ενεργειακής αναβάθμισης και θωράκισης των υφιστάμενων και νεόδμητων κτιρίων, την αυξανόμενη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και φυσικά την άνοδο της ευαισθητοποίησης του κοινού για την εξεύρεση νέων τρόπων μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κατασκευών.
Αυτές οι στρατηγικές έχουν ήδη αρχίσει να μορφοποιούνται σε φιλόδοξες και εντυπωσιακές δράσεις. Για παράδειγμα, το λεγόμενο «Renovation Wave» με απώτερο στόχο τη βαθιά ανακαίνιση και αναβάθμιση 35 εκατομμυρίων κτιρίων μέχρι το τέλος της δεκαετίας, σε ευθυγράμμιση με τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μειώσει τις εκπομπές CO₂ τουλάχιστον κατά 55% έως το 2030.
Πηγή φωτογραφίας: Knauf Insulation Greece
Σε αυτό το πνεύμα, κατανοούμε πως οι σύγχρονες, αναβαθμισμένες απαιτήσεις για θερμομόνωση υψηλής απόδοσης και βιωσιμότητα στα κτίρια, καθιστούν ακόμη πιο πολύπλοκη τη σωστή επιλογή λύσεων, μέσα από μια πληθώρα υπαρχόντων και νέων δομικών προϊόντων και συστημάτων. Λύσεις οι οποίες θα κληθούν να παρέχουν τις απαιτούμενες επιδόσεις, έχοντας παράλληλα το χαμηλότερο δυνατό περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
Συνέπεια αυτής της πολυπλοκότητας, μπορεί μοιραία να είναι και η πιθανότητα υπονόμευσης της πυροπροστασίας. Για παράδειγμα, τα συνεχώς ανερχόμενα, σύγχρονα συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης (ETICS, αεριζόμενες όψεις κ.τ.λ.) είναι δυνατόν να καταστήσουν τις προσόψεις του κτιρίου αναφλέξιμες, σε περίπτωση που τα υλικά και συστήματα που επιλεγούν δεν πληρούν τις απαραίτητες προδιαγραφές.
Δεν είναι τυχαίο πως, ακόμη και τρία χρόνια μετά την τραγωδία του Grenfel Tower (2017), “…οι φωτιές στις προσόψεις δεν έχουν ακόμη σβήσει…”όπως είχε προειδοποιήσει ήδη από το 2020 το NFPA Journal. Φέτος συμπληρώθηκαν τρία χρόνια από το συγκεκριμένο άρθρο του NFPA και συνολικά 6 από τη μεγάλη αυτή τραγωδία. Μια υπενθύμιση για το γεγονός ότι η βαθιά κατανόηση των ερωτημάτων που θέτει η αειφόρος δόμηση, σε συνδυασμό με την αναγνώριση των κινδύνων πυρκαγιάς, αποτελούσε, αποτελεί και θα συνεχίσει να αποτελεί το κλειδί για την επίτευξη των επιθυμητών επιδόσεων σε ένα κτίριο, πάντα με ασφάλεια.
Πηγή φωτογραφίας: Knauf Insulation Greece
Αντίστοιχη εγρήγορση απαιτείται επίσης, όσον αφορά την εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών Συστημάτων. Η παγκόσμια δημοτικότητα της συγκεκριμένης βιομηχανίας αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς, με την αξία της να αναμένεται να αγγίξει τα 223 δις. $ μέχρι 2026 από 52 δις. $ το 2018. Σχετικές μελέτες έχουν ήδη αναδείξει τους κινδύνους πυρκαγιάς που είναι δυνατό να εισάγουν τα συστήματα φωτοβολταϊκών στις κτιριακές κατασκευές.
Πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη οι κίνδυνοι ανάφλεξης καθώς και η γρήγορη εξάπλωση πιθανής φλόγας στο χώρο μεταξύ του υποβάθρου οροφής και της εγκατάστασης των συγκεκριμένων συστημάτων. Ο σωστός και πιστοποιημένος τρόπος εγκατάστασης, λαμβάνοντας υπόψη κάθε απαραίτητη παράμετρο όπως το μέγεθος του χώρου και η υπάρχουσα κλίση, καθώς και συνολικά η εξακρίβωση για το εάν η εκάστοτε τοποθεσία αποτελεί ασφαλές μέρος για την εγκατάσταση ΦΒ, είναι ζωτικής σημασίας.
Πηγή φωτογραφίας: Knauf Insulation Greece
Σύμφωνα με σχετική έρευνα της AXA Risk Consulting, εν προκειμένω, πιθανές αιτίες έναρξης πυρκαγιών από συστήματα φωτοβολταϊκών περιλαμβάνουν μη σωστά γειωμένα πάνελς, κουτιά διακλάδωσης αγωγών που δεν έχουν ασφαλιστεί σωστά, αλλά και πάνελς που παρασύρονται από τον άνεμο ή πλήττονται από χαλαζόπτωση, με αποτέλεσμα βραχυκύκλωμα.
Ακόμη και αν το πάνελ δεν αποτελέσει το ίδιο την πηγή έναρξης πυρκαγιάς, όπως σημειώνει η AXA, η φωτιά είναι δυνατό να προκαλέσει διαρροή ηλεκτρισμού στη δομή της οροφής – ιδίως μεταλλικής – με αποτέλεσμα το έργο των πυροσβεστών να καθίσταται δύσκολο και επικίνδυνο. Επιπλέον, το γεγονός ότι τα κτιριακά συστήματα ΦΒ εγκαθίστανται κυρίως στην οροφή, πιθανή έναρξη πυρκαγιάς σε αυτά ή από αυτά, είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτή από τους χρήστες του ίδιου του κτιρίου και επαφίεται κυρίως στην παρατήρηση από χρήστες γειτονικών κτιρίων ή διερχομένους.
Γενικώς τέλος, οφείλουμε να ελέγχουμε σε βάθος την ασφάλεια χρήσης και τις προδιαγραφές κάθε πιθανού νέου – δομικού υλικού, «βιολογικής» βάσης ή/και προέλευσης – τέτοιου είδους προϊόντα αποτελούν μια ανερχόμενη τάση στη διεθνή αγορά, λόγω των αναβαθμισμένων απαιτήσεων αειφορίας για υλικά και συστήματα. Ορισμένα προϊόντα τέτοιου είδους, μπορεί μεν να συνοδεύονται από εξαιρετικά διαπιστευτήρια αειφορίας (χαμηλό περιεχόμενο άνθρακα, χαμηλές εκπομπές VOC κ.ο.κ.), ωστόσο η κατηγορία αντίδρασης στη φωτιά στην οποία ανήκουν, να τα καθιστά αναφλέξιμα, συνεπώς ακατάλληλα για εγκατάσταση σε κτιριακές εφαρμογές όπου η πυροπροστασία αποτελεί προτεραιότητα.
Πηγή φωτογραφίας: Knauf Insulation Greece
Η συμβολή της Knauf Insulation
Οι λύσεις μόνωσης που κατ’ εξοχήν παρέχει στην αγορά η Knauf Insulation, διακρίνονται από κορυφαία διαπιστευτήρια ποιότητας, ασφάλειας και αειφορίας. Η γκάμα προϊόντων ορυκτοβάμβακα με ECOSE Technology, αποτελείται από προϊόντα πρακτικά άκαυστα, κατηγορίας Α1 κατά EN 13501-1, τα οποία συνοδεύονται παράλληλα από τις πλέον αυστηρές και αναγνωρίσιμες δηλώσεις και πιστοποιήσεις αειφορίας, όπως:
Πιστοποίηση χαμηλών εκπομπών πτητικών οργανικών ενώσεων (LowVOCEmissions) Eurofins Indoor Air Comfort Gold, η οποία αποδίδεται υπό τις αυστηρότερες απαιτήσεις, μόνο στα πλέον κατάλληλα προϊόντα για χρήση σε εσωτερικούς χώρους.
Ένα επίσης ισχυρό παράδειγμα που καταδεικνύει τη δέσμευση της Knauf Insulation για πυροπροστασία και αειφορία στις κατασκευές είναι το προϊόν Tektalan, που παράγεται ως σύνθετη πλάκα ξυλομάλλου και πετροβάμβακα. Συνδυάζει την «ακαυστότητα» κατηγορίας A2-s1, d0 με τις εξαιρετικές θερμικές και ακουστικές επιδόσεις και επίσης διαθέτει κορυφαία διαπιστευτήρια αειφορίας όπως η πιστοποίηση Blue Angel.
Τα προϊόντα Tektalan A2, έχουν εγκατασταθεί σε πληθώρα σημαντικών έργων κορυφαίων τεχνικών προδιαγραφών, αυστηρών προαπαιτουμένων πυρασφάλειας αλλά και ιδιαίτερων περιβαλλοντικών απαιτήσεων, όπως αυτές ορίζονται από διεθνώς αναγνωρισμένα σχήματα περιβαλλοντικής ταξινόμησης κτιρίων μεταξύ των οποίων το διάσημο πλέον στη χώρα μας LEED.
Άρθρο του Τάσου Αργύρη | Μηχανολόγου Μηχανικού Ε.Μ.Π. – M.Eng./M.Sc. | Υπεύθυνου Τεχνικής Υποστήριξης της Knauf Insulation, σε Ελλάδα, Κύπρο & Μάλτα