Στην εποχή μας, περισσότερο από ποτέ, οι κτιριακοί χώροι ήδη από το στάδιο του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού οφείλουν να προσεγγίζονται με γνώμονα την ευημερία και την άνεση για το χρήστη. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που καθορίζει την άνεση είναι η ακουστική. Συνεπώς, έννοιες όπως «επαρκής ηχομόνωση» και «ακουστική στο στάδιο του σχεδιασμού» δεν είναι σε καμία περίπτωση απούσες από το λεξιλόγιο του κλάδου των κτιριακών κατασκευών, ωστόσο, μια πιο διεξοδική ματιά – ειδικά στο στάδιο που αφορά την ορθή επιλογή και προδιαγραφή λύσεων και κυρίως την υλοποίηση αυτών κατά την κατασκευή και παράδοση ενός έργου – θέτει υπό σοβαρή διερεύνηση το κατά πόσο αποτελούν κανονικότητα και όχι απλώς μια ευχάριστη εξαίρεση.
Εύλογα θα αναρωτιόταν κανείς για ποιους λόγους η ακουστική και η ηχομόνωση οφείλουν να λαμβάνονται σοβαρά υπ’ όψιν κατά το σχεδιασμό ενός κτιρίου. Με το παρόν άρθρο θα προσπαθήσουμε να αποσύρουμε προσωρινά την εστίασή μας από την πρώτη και πλέον προφανή απάντηση που έρχεται στο μυαλό μας, η οποία είναι: συμμόρφωση με τους υπάρχοντες κανονισμούς. Θα επιχειρήσουμε να προχωρήσουμε βαθύτερα και να ανακαλύψουμε τα πραγματικά οφέλη αυτού του όμορφου, αλλά μερικές φορές πολύπλοκου κλάδου της μηχανικής που ονομάζεται ακουστική.
Στην Ελλάδα, η ηχοπροστασία δεν αποτελούσε έως και τις μέρες μας προτεραιότητα της κατασκευαστικής βιομηχανίας. Για την πλειοψηφία των κατασκευαστών προέχει η αισθητική, η λειτουργικότητα, η στατική επάρκεια, αισίως η θερμομόνωση και η πυρασφάλεια. Βέβαια, από θεσμική σκοπιά, ο Κτιριοδομικός Κανονισμός (ΦΕΚ 59/Δ/3-02-89) και το άρθρο 12 αυτού, περιγράφουν και θεωρητικά επιτάσσουν συγκεκριμένες προδιαγραφές και κριτήρια ηχομόνωσης / ηχοπροστασίας και επιπλέον δεν έχουν λείψει αξιότιμες προσπάθειες όπως ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΚΤΙΡΙΑΚΗΣ ΗΧΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ – πρόταση ομάδας εργασίας του ΕΛΙΝΑ (Ελληνικό Ινστιτούτο Ακουστικής), με σκοπό να αντικαταστήσει (εμπλουτίσει) το άρθρο 12 του Κτιριοδομικού Κανονισμού και να αποτελέσει έναν νέο, πλήρη Ελληνικό Κανονισμό Κτιριακής Ηχοπροστασίας.
Πηγή φωτογραφίας: Knauf Insulation Greece
Αναμφίβολα η ύπαρξη κανονισμών και πολύ περισσότερο η τήρηση αυτών είναι εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα, ωστόσο δυστυχώς δεν έχει αποτελέσει μέχρι και σήμερα ικανό κίνητρο αναγνώρισης της αναγκαιότητας για σωστό ακουστικό σχεδιασμό με επίκεντρο τον άνθρωπο αλλά και της προστιθέμενης αξίας που αυτός δύναται να προσδώσει σε ένα κτίριο ως επένδυση.
Με το βλέμμα στον άνθρωπο λοιπόν, καθώς η ευεξία και η άνεση υπήρξαν ανέκαθεν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τα κεντρικά σημεία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού καθώς και ένα από τα ισχυρότερα σημεία καθορισμού αξίας των ακινήτων, ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας (WHO – World Health Organization), αναγνωρίζει ότι η ηχορύπανση μπορεί να διαταράξει τον ύπνο μας και να βλάψει σοβαρά την ανθρώπινη υγεία. Μπορεί επίσης να μειώσει την απόδοσή μας και να προκαλέσει αλλαγές στην κοινωνική συμπεριφορά.
Πηγή φωτογραφίας: Knauf Insulation Greece
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία το 50% του πληθυσμού της Ευρώπης επιβαρύνεται ουσιαστικά από το θόρυβο σε βαθμό που μπορεί να ξαφνιάσει. Για παράδειγμα, έρευνα στη Γαλλία που επιχείρησε να ποσοτικοποιήσει τον οικονομικό αντίκτυπο που προκύπτει από προβλήματα υγείας τα οποία σχετίζονται με το θόρυβο, κατέληξε στην εκτίμηση 11,5 δισεκατομμυρίων ευρώ / έτος που ξοδεύονται λόγω αναρρωτικών αδειών, αιτία των οποίων είναι η έλλειψη ύπνου ή οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Περιττό να αναφέρουμε τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει η ηχορύπανση σε κτιριακούς χώρους πολύ πιο νευραλγικούς από ανθρωπιστική σκοπιά, όπως τα νοσοκομεία και τα σχολεία.
Και στο χώρο των επιχειρήσεων ωστόσο, οι συνέπειες του θορύβου είναι διόλου ευκαταφρόνητες καθώς σύμφωνα με πληθώρα διεθνών, πανεπιστημιακών μελετών (βλ. Cornell University) ο θόρυβος αποτελεί την πιο κοινή πηγή παραπόνων σε χώρους εργασίας. Συνεπώς, πέρα από την επιρροή στην ανθρώπινη υγεία και ευημερία που αναφέραμε, είναι επίσης ενδιαφέρον να εξετάσουμε την πτυχή της απώλειας παραγωγικότητας και τελικά τον αντίκτυπο που έχει η ηχορύπανση στην κερδοφορία μιας εταιρείας.
Πηγή φωτογραφίας: Knauf Insulation Greece
Και είναι ακριβώς η κερδοφορία και αυτή η ενδιαφέρουσα σχέση μεταξύ των οικονομικών οφελών και της ακουστικής που βρίσκεται επίσης στο επίκεντρο πολλών διεθνών ερευνών σε σχέση με το εμπόριο, αποτελέσματα των οποίων καταδεικνύουν μια πραγματική σχέση ανάμεσα σε ένα αναβαθμισμένο ακουστικό περιβάλλον και σε καλύτερες δυνητικές πωλήσεις ή μεγαλύτερους κύκλους εργασιών, σε χώρους λιανικής, εστιατόρια ή ακόμη και ξενοδοχεία.
Επομένως, και με τη βοήθεια των αναφερθέντων, είναι εύκολο να καταλήξουμε σε ένα κατανοητό συμπέρασμα για το πώς μπορεί η καλή ακουστική να προσδώσει αξία σε ένα κτίριο – ειδικά στο χώρο των επιχειρήσεων. Ωστόσο, μιλώντας ακόμη και για κλασσικά κτίρια οικιστικής χρήσης, διαισθητικά θα μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε ότι ένα διαμέρισμα που παρέχει καλύτερη ηχομόνωση από εξωτερικό ή από εσωτερικό θόρυβο (βλ. θορυβώδεις γείτονες) θα άξιζε να πωληθεί σε υψηλότερη τιμή από ένα διαμέρισμα που δεν παρέχει τα αντίστοιχα οφέλη.
Πηγή φωτογραφίας: Knauf Insulation Greece
Ωστόσο, είναι κατανοητό πως ένα τέτοιο χαρακτηριστικό δεν είναι τόσο εύκολο να αναγνωριστεί από έναν τυπικό αγοραστή περιουσίας – ακόμη και για έναν μηχανικό θα ήταν πολύ δύσκολο να εκτιμήσει την ακουστική ποιότητα ενός τοίχου απλά κοιτώντας ή «χτυπώντας» τον. Στον κόσμο της θερμομόνωσης, οι προκλήσεις τέτοιου είδους έχουν σε μεγάλο βαθμό απαντηθεί με την εισαγωγή του ενεργειακού πιστοποιητικού που έχει καταστεί σχεδόν υποχρεωτικό έγγραφο κατά την αγοραπωλησία ή ακόμη και την ενοικίαση ενός διαμερίσματος.
Δεν είναι συνεπώς παράλογο να εκτιμούμε, πως είναι απλώς θέμα χρόνου να ενταχθεί στην κανονικότητα και η έννοια της πολυτέλειας με βάση την ακουστική άνεση, η οποία θα αποτελεί ποσοτικό παράγοντα αξίας για μια ιδιοκτησία και προφανώς θα διέπεται από συγκεκριμένο θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο (βλ. Ακουστικές Κλάσεις, ήδη υπαρκτές σε πολλές χώρες της Ευρώπης).
Με απλά λόγια, όπως ακριβώς είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε περισσότερα για μια καλή θερμομόνωση που τελικά θα μειώσει το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας ή καυσίμου που επωμιζόμαστε σε μηνιαία βάση, θα είμαστε σε θέση να πληρώσουμε περισσότερα για την ακουστική άνεση και την ησυχία μας. Όπως αντίστροφα, δεν θα αναγκαζόμαστε να πληρώνουμε αντίτιμο «πολυτέλειας» μόνο και μόνο με βάση το οπτικό / αισθητικό κριτήριο – το οποίο παραμένει προφανώς εξίσου σημαντικό, αλλά δεν πρέπει να είναι και το μοναδικό.
H εταιρεία διαθέτει την εξειδίκευση και τεχνογνωσία για να ανταπεξέλθει σε κάθε ακουστική πρόκληση. Το τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης (R&D) της Knauf Insulation διαθέτει ξεχωριστό τομέα, αποκλειστικά αφιερωμένο στην ακουστική, με επικεφαλής τον έμπειρο, διεθνώς αναγνωρισμένο ακουστικολόγο, Maro Puljizevic.
Οι συνεργάτες της Knauf Insulation στα τμήματα τεχνικής υποστήριξης, βρίσκονται υπό συνεχή διαδικασία κατάρτισης και επανεκπαίδευσης στα ζητήματα της ακουστικής στην κατασκευή, με ετήσιο Conference που πραγματοποιούν, αλλά και πληθώρα Workshops ανά τακτά διαστήματα, ώστε να είναι σε θέση να παρέχουν υψηλού επιπέδου συμβουλευτικές υπηρεσίες στους πελάτες και φίλους της εταιρείας.
Η εταιρεία διαθέτει μεγάλη βάση δεδομένων με αποτελέσματα ακουστικών μετρήσεων για πληθώρα υλικών της αλλά και συστημάτων στα οποία αυτά συμμετέχουν (π.χ. τοίχοι και οροφές ξηράς δόμησης, πλωτά δάπεδα, εξωτερικοί τοίχοι, σκεπές, δώματα – φυτεμένα ή μη κ.ο.κ.).
ΗKnauf Insulation βρίσκεται σε καθημερινή επικοινωνία και εξαίρετη συνεργασία με όλες τις αδελφές μας εταιρίες του ομίλου Knauf, όπως η Knauf ΓΥΨΟΠΟΙΙΑ ΑΒΕΕ και η Knauf Ceiling Solutions, οι οποίες διαθέτουν επίσης σημαντικό εύρος δεδομένων και μετρήσεων ηχομείωσης και ηχοαπορρόφησης για πληθώρα συστημάτων δόμησης στα οποία συμμετέχουν τα προϊόντα μας.
Η εταιρεία βρίσκεται σε ανοιχτή επικοινωνία με την κοινότητατης ακουστικής και τους ακουστικολόγους στη χώρα μας και διεθνώς, με σκοπό τόσο τον εμπλουτισμό των δικών της γνώσεων για τη βελτιστοποίηση της απόδοσης των υλικών της, αλλά και την παροχή από την πλευρά της των κατάλληλων λύσεων για τις περίπλοκες ακουστικές προκλήσεις που απαντώνται καθημερινά στο επίπεδο της μελέτης και προδιαγραφής των κατασκευαστικών έργων.
Τέλος η Knauf Insulation πραγματοποιεί διαδικτυακά σεμινάρια (Webinars) με θέμα την ακουστική στην αρχιτεκτονική και την κατασκευή, μέσω των οποίων προσπαθεί να μοιραστεί το απόθεμα τεχνογνωσίας της, να παρουσιάσει τις βέλτιστες λύσεις που είναι σε θέση να παρέχει για κάθε ξεχωριστή εφαρμογή αλλά και να αλληλοεπιδράσει με τον τεχνικό κόσμο, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις της και συλλέγοντας συνεχώς νέα στοιχεία, ερωτήματα, απορίες και πραγματικές προκλήσεις.
Άρθρο του Τάσου Αργύρη | Μηχανολόγου Μηχανικού Μ.Eng./M.Sc. | Υπεύθυνου Τεχνικής Υποστήριξης της εταιρείας Knauf Insulation