Η παρούσα διπλωματική εργασία από την Αριστέα-Ευαγγελία Κουκουνούρη και τη Σοφία Μικρώνη, αφορά στον ανασχεδιασμό του εγκαταλελειμμένου οικισμού των Καρυωτών και των παροπλισμένων αλυκών Αλεξάνδρου Λευκάδας.
Οι δύο τόποι, που απέχουν μεταξύ τους 10 λεπτά με τo αυτοκίνητο, συνδέονται προγραμματικά με την δημιουργία ενός Μουσείου γύρω από το αλάτι: την συλλογή, την επεξεργασία και την χρήση του. Στόχος του Μουσείου είναι να συμβάλει στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Λευκάδας, αλλά και γενικότερα της Ελλάδας, στο βαθμό που αυτή συνδέεται με την –όχι και τόσο παλιά- παραγωγική περίοδο λειτουργίας των αλυκών.
Ο οικισμός των Παλιών Καρυωτώνεγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του το 1957, ενώ οι αλυκές Αλεξάνδρου έπαψαν να λειτουργούν το 1988 και σήμερα, παρότι χαρακτηρισμένες ως «Προστατευόμενο Βιομηχανικό Μουσείο και τόπος του Δικτύου Natura 2000», βρίσκονται σε πλήρη εγκατάλειψη.
Η πρόταση προσεγγίζει ζητήματα επανάχρησης και επανοικειοποίησης, γνωστοποιώντας τις πολιτιστικές συνήθειες και τα λαογραφικά έθιμα της περιοχής. Το νέο Μουσείο, μέσω βιωματικών εργαστηρίων, προσφέρει στον επισκέπτη τη δυνατότητα να γνωρίσει παραδοσιακές τεχνικές και πρακτικές, να δοκιμάσει την τοπική κουζίνα και να μάθει για τον τρόπο ζωής και τις χειρωνακτικές εργασίες που έκαναν κάποτε οι κάτοικοι του παλιού χωριού.
Τίτλος εργασίας: Villaggio di Sale, Υπότιτλος: Η αναβίωση του εγκαταλελειμμένου οικισμού των Καρυωτών και των αλυκών Αλεξάνδρου Λευκάδας, Μάθημα: Διπλωματική εργασία, Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (Πολυτεχνείο Ιωαννίνων), Φοιτητική ομάδα: Αριστέα | Ευαγγελία Κουκουνούρη – Σοφία Μικρώνη, Επιβλέπουσες καθηγήτριες: Κατερίνα Κοτζιά – Κορίνα Φιλοξενίδου, Ημερομηνία: Ιούνιος 2021
*** Μπορείτε να δείτε ολόκληρη την διπλωματική εργασίαεδώ
Σύντομα βιογραφικά σημειώματα φοιτητικής ομάδας:
Η Αριστέα – Ευαγγελία Κουκουνούρη είναι γεννημένη στα Ιωάννινα, πρόσφατα αποφοίτησε από το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και έχει πραγματοποιήσει την Πρακτική της Άσκηση στο Αρχιτεκτονικό γραφείο K-Studio. Παράλληλα με τις σπουδές της έχει συμμετάσχει σε πανελλήνιους και παγκόσμιους διαγωνισμούς και αρχιτεκτονικές εκθέσεις όπως η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας. Επιπλέον, έχει συμμετάσχει σε αρχιτεκτονικά εργαστήρια και προγράμματα όπως το AA Visiting School Programme, το Porto Academy Summer School, το Do.co.mo.mo Student Workshop καθώς και αρκετά προγράμματα του Erasmus+ με θέματα όπως η διατήρηση και διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
H Σοφία Μικρώνη γεννήθηκε το 1996 στα Ιωάννινα και είναι απόφοιτος του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Κατάγεται από τη Λευκάδα, στην οποία και επέστρεψε μετά το πέρας των σπουδών της, τον Ιούλιο του 2021. Έχει λάβει συμμετοχή σε πανελλήνιους και παγκόσμιους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και πλέον εργάζεται στο αρχιτεκτονικό γραφείο ΑΚΚΜ & ASSOCIATES που επικεντρώνεται στην δημιουργία κατοικιών και τουριστικών θέρετρων. Η συναισθηματική σχέση και το ενδιαφέρον για τον τόπο της αποτέλεσαν ένα προσωπικό κριτήριο για την επιλογή του θέματος της ερευνητικής και της διπλωματικής της εργασίας.
Κατά τη διάρκεια των ερευνητικών τους εργασιών ήρθαν αντιμέτωπες με τον τρόπο που οφείλει ο αρχιτέκτονας να διαχειριστεί τον ανασχεδιασμό των εγκαταλελειμμένων οικισμών. Η Αριστέα στην ερευνητική της ασχολήθηκε με το ρόλο του νομοθετικού πλαισίου αναβίωσης των εγκαταλελειμμένων οικισμών και τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται η αναβίωση σε σχέση με την παράδοση και τη βιωσιμότητα, ενώ η Σοφία έκανε ένα case study πάνω στον εγκαταλελειμμένο οικισμό των Καρυωτών στη Λευκάδα, με έμφαση σε ζητήματα κοινωνικής συνοχής και μνήμης, αλλά και ισορροπιών, ανάμεσα στις επιθυμίες της κοινότητας και τον ρόλο της κρατικής παρέμβασης στις ζωές των κατοίκων.
Το ενδιαφέρον ήταν ότι προέκυψαν κοινοί προβληματισμοί και στις δύο ερευνητικές και γι’ αυτό αποφάσισαν να ασχοληθούν με το ζήτημα της επανάχρησης και της αναβίωσης των δύο εγκαταλελειμμένων τόπων.
Η επιλογή του παλιού οικισμού των Καρυωτών και των αλυκών Αλεξάνδρου Λευκάδας ως πεδίο διεξαγωγής της διπλωματικής εργασίας, οφείλεται στην μεγάλη πολιτιστική και περιβαλλοντική τους αξία. Οι τοπικές ιδιαιτερότητες αποτελούν ένα σημαντικό κριτήριο για να αναβιώσουν αυτές οι ξεχασμένες περιοχές και η ταυτότητά τους θα μπορούσε να είναι μέρος μίας πολιτιστικής έκθεσης.
English description: The following diploma thesis by Aristea – Evaggelia Koukounouri and Sofia Mikroni concerns the redesign of the abandoned settlement of old Kariotes and the decommissioned Alexander saltworks in Lefkada.
The two places, which are 10 minutes apart by car, are programmatically connected with the creation of a Museum around salt: its collection, processing and use. The aim of the Museum is to contribute to the promotion of the cultural heritage of Lefkada, but also of Greece, to the extent that it is connected with the –not so old- operational period of the saltworks.
The old settlement of Kariotes was abandoned by its inhabitants in 1957and the Alexander saltworks stopped functioning in 1988 and are today completely abandoned, despite being designated as a “Protected Industrial Museum and site of Natura 2000 Network”,
The proposal addresses issues of reuse and reappropriation by communicating the cultural customs and folklore traditions of the area. The new Museum, through experiential workshops, offers the visitor the opportunity to get acquainted with traditional techniques and practices, to try the local cuisine and to learn about the life of the inhabitants who once lived in the village.
Project title: Villaggio di Sale, Project subtitle: The redesign of the abandoned settlement of old Kariotes and the decommissioned Alexander saltworks in Lefkada, Course: Diploma thesis, Institution:School of Architecture (University of Ioannina), Students: Aristea | Evaggelia Koukounouri – Sofia Mikroni, Supervisors: Katerina Kotzia – Korina Filoxenidou, Date: June 2021