Πρώτη εύφημο μνεία στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό ιδεών με τίτλο «Ανέγερση κτηριακών εγκαταστάσεων για τη στέγαση των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου (Σύνδεση με Έργα Ανάπλασης Α.Ε.) στην οδό Πειραιώς 166, Τ.Κ. 11854, Αθήνα», απέσπασε μελετητική ομάδα, αποτελούμενη από τον Θάνο Αθανασόπουλο, Αριστοτέλη Δημητρακόπουλο, την Μαρία Γαλάνη και Στεφανία Καψάσκη.
Περιγραφή πρότασης από τους μελετητές
«Χτίζουμε γέφυρες», είναι το μήνυμα της πρότασης για το κτηριακό συγκρότημα της γενικής Γραμματείας Yποδομών του Yπουργείου Yποδομών και Mεταφορών. Πέρα από κτιριολογικού και λειτουργικού χαρακτήρα προθέσεις, η πρόταση προωθεί τη σημασία που έχει για την εγχώρια πολιτικοοικονομική ανάπτυξη ο ρόλος του υπουργείου.
“Το οικόπεδο διασπάται σε δύο ανεξάρτητα κτίρια λόγω υποχρεωτικού ακαλύπτου”.
Ένα κτίριο σχήματος «Γ» και ένα σχήματος «C» συνδέονται στο ισόγειο με διάτρητη φυτεμένη πέργκολα και ενοποιούνται μόνο στους τρεις ορόφους των υπόγειων χώρων στάθμευσης– όπως επιτρέπει η νομοθεσία.
Οι λειτουργικές ενότητες οργανώνονται γύρω από έναν κεντρικό δημόσιο χώρο ευρείας έκτασης, ανοιχτό και εύκολα προσβάσιμο από την ευρύτερη περιοχή. Η χωροθέτηση γραφειακών χώρων σε pilotis προς την οδό Πειραιώς, ενοποιεί τους περιμετρικούς υπαίθριους χώρους της ευρείας ζώνης υποχρεωτικού ακαλύπτου με τον κεντρικό, δημιουργώντας ένα ενιαίο κοινωφελή προορισμό.
“Η πρόθεση ενισχύεται από τη διαμόρφωση μίας επικλινούς επιφάνειας υπαίθριου κοινόχρηστου χώρου προς την βορειοανατολική πλευρά του οικοπέδου”.
Το κεκλιμένο πάρκο είναι εξίσου προσβάσιμο από την οδό Πειραιώς, προσθέτοντας δύο στρέμματα στα συνολικά οκτώ του υπαίθριου δημόσιου χώρου της πρότασης.
Το βορειότερο κτιριο «Γ», χαρακτηρίζεται από την επικλινή φυτεμένη στέγη, κάτω απο την οποία εκτείνονται σε δύο στάθμες οι χώροι συνάθροισης κοινού.
Στο ισόγειο 1ο επίπεδο βρίσκεται το συνεδριακό κέντρο, το αμφιθέατρο και η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, το εστιατόριο και κυλικείο, το ιατρείο, ο χώρος υποδοχής και φουαγιέ των ανελκυστήρων που οδηγούν στα ανώτερα επίπεδα.
“Στο 2ο επίπεδο τοποθετείται το Μουσείο Τεχνολογίας και ο παιδικός σταθμός”.
Το 3ο επίπεδο είναι το επίπεδο της pilotis του κτιρίου, το οποίο είναι στη μεγαλύτερη έκτασή του υπαίθριο και ημιυπαίθριο. Οι περιορισμένοι κλειστοί χώροι φιλοξενούν αυτοτελή τμήματα και γραφεία.
Το 4ο επίπεδο του κτιρίου «Γ» περιλαμβάνει τη Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών, ενώ στο 5ο και 6ο επίπεδο προτείνεται να λειτουργεί η Γενική Διεύθυνση Υδραυλικών, Λιμενικών & Κτηριακών Υποδομών (Γ.Δ.Υ.ΛΙ.Κ.Υ.)
Το νοτιότερο κτίριο σχήματος «C» στο ισόγειο 1ο επίπεδο φιλοξενεί τη Γενική Διεύθυνση Προδιαγραφών, Μητρώων και Απαλλοτριώσεων, η οποία επεκτείνεται και στο 2ο επίπεδο. Προς την οδό Πειραιώς τοποθετείται στο 1ο επίπεδο το μικρό τμήμα της Γ.Γ. Υποδομών, ενώ στο 2ο βρίσκεται ο αναρτημένος όροφος που περιλαμβάνει την Γενική Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού Υποδομών.
Στο 3ο επίπεδο χωροθετείται η Γενική Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού Υποδομών και Διευθύνσεις της Γενικής Διεύθυνσης Συγκοινωνιακών υποδομών (Γ.Δ.Σ.Υ.). Τα υπόλοιπα τμήμα τα της Γ.Δ.Σ.Υ βρίσκονται στο 4ο και 5ο επίπεδο του κτιρίου.
Το 6ο επίπεδο καταλαμβάνει η Πολιτική Ηγεσία και το Γραφείο Νομικού Συμβούλου του Κράτους, με τα ευρύχωρα γραφεία του Υπουργού και αναπληρωτή Υπουργού να βρίσκονται στις πλεονεκτικές γωνίες του ορόφου στην όψη της οδού Πείραιώς.
Οι πέντε υπόγειες στάθμες του συγκροτήματος περιλαμβάνουν parking 640 θέσεων και τους απαιτούμενους χώρους αρχείων, αποθηκών και ηλεκτρο – μηχανολογικών.
Προτείνονται ευρύχωροι ενιαίοι διαμπερείς γραφειακοί χώροι, με ευελιξία, λειτουργικότητα, άμεση επικοινωνία των εργαζομένων και άπλετο φυσικό αερισμό/φωτισμό, σε αντίθεση με την συμβατική κυψελωτή οργάνωση με πολλούς διαχωρισμένους χώρους.
Οι κατόψεις των χώρων διοίκησης είναι βασισμένες σε έναν ενιαίο κάνναβο 1,5 x 1,5 μ. (κάνναβος 5 x 5 ποδίων – 5’x5’ office planning grid) με μεγάλες δυνατότητες τυποποίησης, οικονομίας και ευελιξίας.
“Οι τμηματάρχες και τα ανώτερα στελέχη διατηρούν ανεξάρτητα γραφεία με βέλτιστη εποπτεία των τμημάτων τους”.
Βιοκλιματική στρατηγική
Οι εκτεταμένες νότιες όψεις που δημιουργούνται, καλύπτονται στο 50% τους με πλήρη στοιχεία επενδεδυμένα με φωτοβολταικά, παρέχοντας ενεργειακή αυτονομία (350000 kWh ανά έτος) και δρουν ως κατακόρυφες περσίδες περιορίζοντας την εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία.
Ειδικότερα, τα φωτοβολταικά στρέφονται προς νότο, αφήνοντας ανεμπόδιστη τη θέα προς το εξωτερικό αλλά και παρέχοντας βέλτιστο ηλιασμό, ιδιαιτέρως κατά τις ώρες εργασίας του υπουργείου.
“Παράλληλα, η ενοποίηση των γραφειακών χώρων μειώνει την ανάγκη για τεχνητό φωτισμό”.
Τέλος, η ισχυρή θερμομόνωση και η χαμηλή φύτευση των δωμάτων, ενισχύουν την ενεργειακή συμπεριφορά του κελύφους και το μικρόκλιμα, ενώ προβλέπονται δεξαμενές grey water για μείωση της κατανάλωσης νερού από το δίκτυο ύδρευσης.
Τίτλος πρότασης: «Χτίζοντας γέφυρες», Τίτλος διαγωνισμού: “Ανέγερση κτηριακών εγκαταστάσεων για τη στέγαση των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου (Σύνδεση με Έργα Ανάπλασης Α.Ε.) στην οδό Πειραιώς 166, Τ.Κ. 11854, Αθήνα”, Ομάδα Μελέτης (Αρχιτέκτονες): Θάνος Αθανασόπουλος – Αριστοτέλης Δημητρακόπουλος – Μαρία Γαλάνη – Στεφανία Καψάσκη, Σύμβουλος στατικής μελέτης: Μιχάλης Αθανασόπουλος, Σύμβουλος μηχανολογικής μελέτης: Δανιήλ Παππάς, Διάκριση Μελέτης: Πρώτη εύφημο μνεία στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό ιδεών
English description: The proposal “Building bridges” by Thanos Athanasopoulos, Aristotelis Dimitrakopoulos, Maria Galani and Stephania Kapsaski, received first honorable mention in the competition entry for the New Headquarters of the Ministry of Infrastructure and Transport in Athens.
Proposal Intro
Building bridges is the message of architect’s proposal for the building of General Secretary of Infrastructure of the Ministry of Infrastructure and Transport. Apart from their design and operational intentions, the proposal promotes the importance of the role of the ministry for domestic political and economic development.
“The plot is divided into two independent buildings due to the mandatory vacant lot”.
A “Γ” shaped building and a “C” shaped building are connected at the ground floor with a perforated planted pergola and are consolidated only on the three floors of the underground parking lots – as permitted by law.
“The three main entrances of the complex are located on the ground floor and in direct contact with the central outdoor space”.
The functional units are organized around a large central public space, open and easily accessible from the wider area. The placement of the office spaces in pilotis towards Piraeus Street unites the perimetrical open spaces of the plot with the central one, creating a single public destination.
“This public network is reinforced by the sloping park/public area created at the northeast side of the plot which is accessible also from Piraeus Street”.
Program
The northern building «C», is characterized by the sloping planted roof, under which the public gathering areas extend on two levels. On the ground floor (1st floor), the conference center, the amphitheater and the multipurpose hall, the restaurant, the doctor’s office, the reception area and the foyer of the elevators that lead to the upper levels are located.
“On the 2nd level placed the Museum of Technology as well as the kindergarten”.
The 3rd level is the pilotis level of the building which is to a large extent outdoor. The limited enclosed spaces accommodate independent departments and offices.
The 4th levelof the building «C» includes the General Directorate of Natural Disaster Impact Rehabilitation, while at the 5th and 6th level is occupied by the General Directorate of Hydraulic, Port & Building Infrastructure.
The southern building «C» on the ground floor (1st level) hosts the General secretariat for Infrastructure, Dg Specifications, Registers and Expropriations, which extends to the 2nd level.
Towards Piraeus Street, the small section of the General Directorate of Infrastructure is located, while the suspended 2nd floor includes the General Secretariat for Infrastructure.
At the 3rd level, the General Secretariat for Infrastructure, and the General Directorate of Transport Infrastructure are located. Its other sections of the latter operate on the 4th and 5th level of the building.
The 6th level is occupied by the Political Leadership and the Office of the State Legal Adviser, with the spacious offices of the Minister and Deputy Minister located in the advantageous corners of the floor facing Piraeus Street.
The five underground levels of the complex include parking spaces of 640 spots, the required warehouses and electro-mechanical spaces.
Design principles of administrative and offices spaces
Architects propose spacious unified permeable (luminous) office spaces, with flexibility, functionality, immediate contact among the employees and plenty natural ventilation/lighting, in contrast with the cell organization design with many separate spaces.
The floor plans of the administration spaces are based on a unified grid 1,5 x 1,5 m (grid 5 x 5 feet-5’ x 5’ office planning grid) with great potential for standardization, economy and flexibility.
“Heads of departments and senior executives maintain independent offices with optimal supervision of their departments”.
Bioclimatic strategy
The created extended southern faces are covered in 50% with solid elements cladded with photovoltaics, providing energy autonomy (350000kWh per year) and act as vertical blinds limiting the incoming sunlight.
In particular, the south-oriented photovoltaics give an unobstructed view of the outside, providing optimum sunbathing- especially during the ministry working hours.
“At the same time, the unified office spaces reduce the need for artificial lighting”.
Finally, the strong thermal insulation and the low greenery of the roofs enhance the energy behavior and the microclimate of the shell, while grey water reservoirs are provided to reduce the water consumption from the water supply network.
Project title: “Building bridges”, Competition title: “The New Headquarters of the Ministry of Infrastructure and Transport in Athens”, Design team (Architects): Thanos Athanasopoulos – Aristotelis Dimitrakopoulos – Maria Galani – Stephania Kapsaski, Structural consultant: Michalis Athanasopoulos, Mechanical consultant: Daniel Pappas, Award: First honorable mention in the open architectural competition