Με Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο καθορισμός των Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (Ζ.Υ.Σ.) εντάσσεται στο Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» με προϋπολογισμό 8,085 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ειδικότερα, για το εν λόγω έργο, προβλέπεται η χρηματοδότηση Αυτοτελών Μελετών για Ζ.Υ.Σ. σε τουλάχιστον 50 Δημοτικές Ενότητες οι οποίες θα εκπονηθούν ανεξάρτητα από τις μελέτες Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Τ.Π.Σ.) σε περίπτωση που συντρέχουν ειδικοί λόγοι ή προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα. Έτος ορόσημο, αποτελεί το 2025, όπου μέχρι τότε θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι μελέτες Ζ.Υ.Σ.
Οι Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (Ζ.Υ.Σ.) αποτελούν περιοχές όπου επιτρέπεται η πραγματοποίηση Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης (Μ.Σ.Δ.) σε ωφελούμενα ακίνητα. Η μεταφορά αυτή δύναται να υλοποιηθεί σε συγκεκριμένες περιοχές εντός του αστικού χώρου (εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, εντός Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων, ρυθμιστικών σχεδίων, εγκεκριμένων ορίων οικισμών κλπ.), καθώς και εκτός των ιστορικών κέντρων των πόλεων, ορίων ιστορικών τόπων, παραδοσιακών οικισμών, αρχαιολογικών χώρων ή περιοχών στις οποίες έχουν επιβληθεί ειδικοί όροι δόμησης κ.α. Επισημαίνεται, πως οι περιοχές αυτές δεν έχουν καθοριστεί ακόμα.
Η Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης (Μ.Σ.Δ.) η οποία θα γίνεται μέσω της Ψηφιακής Τράπεζας Γης, πραγματοποιείται από ακίνητο προσφοράς συντελεστή σε ακίνητο υποδοχής, που βρίσκεται εντός Ζώνης Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης.
Μέσω του πολεοδομικού εργαλείου των Ζ.Υ.Σ., θα δύναται να κατασκευασθούν μεγαλύτερα σε διαστάσεις κτίρια ακόμα και να εντατικοποιηθούν οι χρήσεις γης και οι δραστηριότητες. Το εν λόγω εργαλείο ουσιαστικά αυξάνει τη δόμηση σε ειδικά καθορισμένες από τη μελέτη περιοχές. Στις περιοχές αυτές μπορούν να περιλαμβάνονται ακόμα και οι Οργανωμένοι Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (Ο.Υ.Μ.Ε.Δ.) όπως βιομηχανικά και επιχειρηματικά πάρκα.
Η θεσμοθέτηση των Ζ.Υ.Σ. είναι εφικτή είτε με την εκπόνηση Ειδικών Αυτοτελών Πολεοδομικών Μελετών, είτε μέσω της εκπόνησης Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Ε.Π.Σ.) και Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Τ.Π.Σ.), τα οποία θα κινηθούν με κρατική πρωτοβουλία στο προσεχές διάστημα.
Επιπλέον, για τις περιοχές όπου δύναται να υποδεχθούν αύξηση του Συντελεστή Δόμησης, εξασφαλίζεται μέσω ειδικής πολεοδομικής μελέτης και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε.) που τη συνοδεύει, η αποφυγή της περιβαλλοντικής υποβάθμισης καθώς και των δυσμενέστερων συνθηκών διαβίωσης.
Η λειτουργία των Ζ.Υ.Σ. προσφέρει πολλαπλά οφέλη όπως:
Εξοικονόμηση πόρων σε δίκτυα και υποδομές.
Ενίσχυσης της οικοδομικής δραστηριότητας.
Ενίσχυση του υφιστάμενου δομημένου χώρου.
Προώθηση της αρχής της «συνεκτικής ή συμπαγούς πόλης».
Δημιουργία κοινόχρηστων χώρων σε πυκνοδομημένες πόλεις.
Αξιοποίηση διατηρητέων κτιρίων.
Αξιοποίηση της περίσσειας συντελεστή δόμησης που διαθέτουν οι ιδιοκτήτες των διατηρητέων κτιρίων.
Οι Ζ.Υ.Σ. εγκρίνονται με Προεδρικό Διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ειδικότερα, το ΥΠΕΝ, ως κύριος των μελετών των προγραμμάτων καθορισμού των Ζ.Υ.Σ. καταρτίζει και εγκρίνει τις σχετικές μελέτες. Ταυτόχρονα, ως Αναθέτουσα Αρχή και Φορέας υλοποίησής, ορίζεται το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), το οποίο έχει την ευθύνη προκήρυξης των σχετικών διαγωνισμών.
Άρθρο του Κούκλη Γεώργιου | Διπλ. Μηχανικού Χωροταξίας και Ανάπτυξης Α.Π.Θ., MSc Α.Π.Θ., MSc Ε.Κ.Π.Α. | Εταιρεία Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί | Τομέας Χωροταξίας & Πολεοδομίας
Πηγές άρθρου:
Ν. 4759/20 (ΦΕΚ-245 Α/9-12-20): Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας και άλλες διατάξεις.
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: ΕΚ 57/ΑΑΠ/2014. Τροποποίηση του εγκεκριμένου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Γ.Π.Σ.) του Δήμου Αθηναίων