Ξεκινά το έργο της βιοκλιματικής ανάπλασης του κέντρου του Χαλανδρίου
3 Ιανουαρίου 2024Οι παστέλ αποχρώσεις και οι εκλεπτυσμένες ξύλινες επιφάνειες δεσπόζουν σε αυτό το ιδιωτικό ΚΕΠ στην Κομοτηνή
4 Ιανουαρίου 2024Ως κτίριο νοείται κάθε στεγασμένη κατασκευή που περικλείεται από κέλυφος και χρησιμοποιείται διαχρονικά για την εξυπηρέτηση των ανθρώπινων αναγκών. Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα δημιουργήματα του ανθρώπου, το οποίο σε κάθε φάση εξέλιξης του ενσωματώνει την ιστορία και τον πολιτισμό της κάθε εποχής και συνεισφέρει ενεργά στο να επιτυγχάνεται η σύνδεση μας με το παρελθόν.
Η εικόνα όμως εγκαταλελειμμένων κτιρίων στα μεγάλα αστικά κέντρα είναι πλέον αρκετά συνηθισμένη. Μάλιστα δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις αυτών των κτιρίων με σημαντική είτε αρχιτεκτονική είτε ιστορική αξία, ενώ σε κάθε περίπτωση η εικόνα αυτή συνιστά υποβάθμιση του αστικού τοπίου.
Σύμφωνα και με τις προσταγές της εποχής για βιώσιμες λύσεις σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας, η οριστική απόσυρση των κτιρίων αυτών δε συνιστά πάντα τη βέλτιστη λύση. Αντίθετα, η αποκατάσταση και επαναχρησιμοποίηση τους και η απόδοση τους στην πόλη με μια νέα σύγχρονη χρήση, που θα είναι πλέον και συμβατή με τις νέες ανάγκες της περιοχής, αποτελούν μια εναλλακτική με σημαντικά οφέλη τόσο για το περιβάλλον και την οικονομία όσο και για το αστικό τοπίο στο οποίο ανήκει.
Με γνώμονα τα παραπάνω, το ενδιαφέρον στρέφεται ιδιαίτερα στο κτιριακό απόθεμα κτιρίων με ειδικές χρήσεις, όπως παλιές βιοτεχνίες, παλιά κτίρια αποθηκών ή και παλιά κτίρια γραφείων, τα οποία παραμένουν ανενεργά και ανεκμετάλλευτα για χρόνια. Το μέγεθος των κτιρίων αυτών αλλά και η θέση τους, η οποία συνήθως είναι είτε σε κοντινή απόσταση από τον αστικό ιστό είτε και εντός του ιστορικού πυρήνα της πόλης, τα καθιστούν ιδανικά για αξιοποίηση ως τουριστικά καταλύματα.
Ένα μάλλον προφανές όφελος από την αποκατάσταση και επανάχρηση ενός εγκαταλελειμμένου ειδικού κτιρίου είναι η άμεση αύξηση της αξίας του και η αναβάθμιση της περιοχής στην οποία βρίσκεται. Επιπλέον τα υφιστάμενα κτίρια, συχνά, έχουν δομηθεί με ευνοϊκότερους όρους δόμησης τους οποίους μια νέα κατασκευή δεν μπορεί να τους υλοποιήσει λόγω δυσμενέστερων και αυστηρότερων περιορισμών στη δόμηση νέων κατασκευών.
Ακόμη, στις περιπτώσεις μετατροπής υφιστάμενων κτιρίων σε ξενοδοχεία, ο χρόνος κατασκευής και αποπεράτωσης του έργου μειώνεται σημαντικά, καθώς η κατασκευή ενός νέου κτιρίου, συνήθως, διαρκεί σημαντικά περισσότερο από την ανακατασκευή ενός υφιστάμενου. Το υφιστάμενο κτίριο μπορεί ήδη να έχει εσωτερικές διαρρυθμίσεις που να καλύπτουν σε μεγάλο βαθμό τις απαιτήσεις της νέας χρήσης ή ακόμα αυτό να μπορεί να γίνει εφικτό εύκολα και γρήγορα με μια λειτουργική αναδιαρρύθμιση των χώρων του.
Σημαντικό κίνητρο στην επανάχρηση μιας υφιστάμενης δομής είναι ότι συνήθως τα κτίρια που προκύπτουν από αυτήν τείνουν να είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στην κοινότητα και αποτελούν τόπο προορισμού για τον επισκέπτη. Ταυτόχρονα, αυτή λειτουργεί ως μια μορφή ιστορικής διατήρησης κτιρίων ή και πολιτιστικά σημαντικών περιοχών, ενισχύοντας τον ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό χαρακτήρα κάθε πόλης. Η αποκατάσταση κτιρίων, και ειδικά κτιρίων που μπορεί να έχουν μια ιστορική σημασία, και στη συνέχεια η ανάδειξη και αξιοποίηση τους μέσω της επανάχρησης και του νέου δημιουργικού σχεδιασμού τους, είναι θέματα που ευαισθητοποιούν το κοινό και οι προορισμοί αυτοί αποκτούν αυτόματα σπουδαιότητα, κάτι το οποίο κατ’ επέκταση βοηθάει μελλοντικά στην επιτυχία του τουριστικού καταλύματος.
Εξίσου καθοριστικής σημασίας για την αξία της αποκατάστασης και επανάχρησης ενός κτιρίου, είναι ότι συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της κατασκευαστικής διαδικασίας. Είναι δεδομένο ότι πλέον σε έναν ήδη δομημένο αστικό ιστό είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί ένα ελεύθερο οικόπεδο που να μπορεί να υποστηρίξει την κλίμακα μιας τέτοιας κατασκευής. Αυτό συνεπάγεται την αναζήτησή του εκτός των ορίων του αστικού ιστού, άρα και την ενίσχυση της αστικής εξάπλωσης. Κάτι τέτοιο όμως έχει σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις καθώς και υψηλό κόστος λόγω ανάγκης δημιουργίας νέων υποδομών. Μέσω της αξιοποίησης του κτιριακού αποθέματος, το φαινόμενο αυτό περιορίζεται.
Τέλος, σε μια τέτοιου είδους επένδυση, συνήθως το κόστος δημιουργίας και ίδρυσης ενός τουριστικού καταλύματος σε ένα υφιστάμενο κτίριο είναι μικρότερο σε σχέση με το να κατασκευαζόταν ένα κτίριο από την αρχή. Κατά τη διαδικασία αξιοποίησης και επανάχρησης του κτιρίου γίνεται χρήση λιγότερων οικοδομικών υλικών, το κόστος των οποίων τα τελευταία χρόνια φαίνεται να είναι αρκετό υψηλό και μη προβλέψιμο.
Άρθρο της Δώρας Βασιλοπούλου | Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός | Εταιρεία Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί | Τομέας Μελετών & Αδειοδοτήσεων Τουριστικών Έργων
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας, από εδώ