Οι αρχιτέκτονες Χάρης Βαμβακάς και Φίλιππος Λαγός, συμμετείχαν στον Πανελλήνιο ανοιχτό σύνθετο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό προσχεδίων, με τίτλο «Υποδομές Πρόνοιας και Πάρκο Γειτονιάς στον Δήμο Χανίων», παρουσιάζοντας μια πρόταση που είχε ως κύριο μέλημα, από τα πρώτα κιόλας στάδια, την αρμονική ένταξη των τριων βασικών απαιτούμενων λειτουργιών (Βρεφονηπιακός Σταθμός, ΚΗΦΗ και πάρκο γειτονιάς), τόσο στο ευρύτερο αστικό επίπεδο όσο στο δημιουργικό κτίριο πρόνοιας που καλούνται να συγκροτήσουν, επιχειρώντας παράλληλα τη δημιουργία ενός συγκροτήματος, που ναι μεν εξασφαλίζει την πλήρη λειτουργικότητα και προσβασιμότητα για κάθε λειτουργία ξεχωριστά, αλλά συγχρόνως ενθαρρύνει τον διάλογο και την συναναστροφή ανάμεσα τους καθώς και ανάμεσα στην γειτονιά.
Η κατασκευή ενός βρεφονηπιακού σταθμού αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό έργο που πρέπει να αντιμετωπιστεί, τόσο με συνέπεια και υπευθυνότητα, όσο και δημιουργικότητα και ευαισθησία. Όταν μάλιστα το έργο αυτό συνδυάζεται με την κατασκευή ενός κέντρου φροντίδας ηλικιωμένων αλλά και ένα πάρκο γειτονιάς, το όλο εγχείρημα αποκτά συμβολικό χαρακτήρα για ολοκληρη την γειτονία, στην οποία θα ενταχθεί αλλά και για το χαρακτήρα που θα πρέπει να διέπει ένα τέτοιο σύγχρονο συγκρότημα υποδομών πρόνοιας.
Σύμφωνα με τους αρχιτέκτονες, οι σχεδιαστικές χειρονομίες, οι οποίες διαμόρφωσαν και το τελικό αποτέλεσμα της πρότασής τους, φαίνονται στα παρακάτω διαγράμματα:
Αστικό μέτωπο: Η περιοχή στην οποία βρίσκεται το οικόπεδο του κέντρου πρόνοιας βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το κέντρο της πόλης των Χανίων και χαρακτηρίζεται από ποικιλομορφία δόμησης και αρχιτεκτονικής, παραμένει όμως έντονα αστικού χαρακτήρα. Επιλέγεται λοιπόν η τοποθέτηση του κτιριακού όγκου παράλληλα με την ανατολική πλευρά του οικοπέδου η οποία αποτελεί και το κύριο μέτωπο του, εξασφαλίζοντας την αστική συνέχεια στην περιοχή.
Πάρκο: Επόμενο βήμα είναι η δημιουργία του πάρκου γειτονιάς. Το πάρκο τοποθετείται στη συμβολή των δύο κεντρικών αξόνων της πρότασης, δηλαδή τον διαμήκη παράλληλο στον κεντρικό όγκο του κτιρίουμε τον εγκάρσιο που δημιουργείται από την κατάτμηση του κτιρίου στα ⅔ του μήκους του. Βασίκη πρόθεση είναι η ενοποίησητουπάρκουμετιςυπόλοιπεςελεύθερεςεπιφάνειεςτουοικοπέδου, καθώς και η ενθάρρυνση ποικίλων δημόσιων ροών που θα οδηγούν σε αυτό, ενεργοποιώντας όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του οικοπέδου Πρόνοιας.
Λειτουργικότητα: Όπως είδαμε ήδη από το προηγούμενο βήμα ο κεντρικός κτιριακός όγκος χωρίζεται σε δύο μέρη φιλοξενώντας τον Βρεφονηπιακό σταθμό στο μεγαλύτερο και το Κ.Η.Φ.Η. στον μικρότερο αντίστοιχα. Ο περιβάλλοντας χώρος των δύο κτισμάτων διαμορφώνεται σε πλήρη συσχέτιση με τις λειτουργίες τους ως μια υπαίθρια επέκταση αυτών, ενώ το πάρκο μορφωποιείται ως μια κυκλική πλατφόρμα η οποία τέμνει στις γωνίες των δύο κτιρίων και προμηνύει την δημιουργία ενός κεντρικού πυρήνα ο οποίος θα συγκεντρώνει τη δημόσια δραστηριότητα της γειτονιάς.
Ταυτότητα: Στο τέταρτο βήμα επιλύονται τα επιμέρους αρχιτεκτονικά στοιχεία του κτιρίου. Ο βιοκλιματικός χαρακτήρας του κτιρίου τέθηκε ως απαραίτητη παράμετρος του συνολικού σχεδιασμού, προέκυψε μια σειρά από επιμέρους σχεδιαστικές χειρονομίες που εξυπηρετούν στην ενίσχυση αυτού. Μια σειρά από βιοκλιματικές καμινάδες / φεγγίτες οροφής θα σχηματιστούν στο δώμα και των δύο κτιρίων. Οι μορφές που παίρνουν οι εν λόγω καμινάδες/φεγγίτες εμπνέονται από διάφορα στοιχεία, που συναντάμε στην αρχιτεκτονική της περιοχής ή γενικότερα στην Κρητική αρχιτεκτονική. Συγχρόνως, η συνολική τους ογκοπλασίαεντάσει το κτίριοαρμονικά στην γειτονία, συνεχίζοντας την λογική των μικρών κτισμάτων, τμηματικών στεγών και άλλων μικρών κατασκευών, που συναντώνται πολύ συχνά στις οροφές των γύρω κτιρίων, ενώ σε κάθε τύπο φεγγίτη αντιστοιχεί μια διαφορετική λειτουργία του κτιρίου.
Συνεκτικότητα: Τα δύο κτίσματα του Βρεφονηπιακού Σταθμού και του Κ.Η.Φ.Η θα ενοποιηθούν τελικά κάτω από την κοινή κατασκευή σκίασης και ηλιοπροστασίας, η οποία αφού επεκταθεί περιμετρικα τους, θα γεφυρώσει τελικά τον κενό χώρο ανάμεσα τους. Ο μεγάλος αυτός υπαίθριος μεν, αλλά προστατευμένος δε χώρος θα αποτελέσει κεντρικό σημείο της σύνθεσης, καθώς εκεί θα τοποθετηθούν οι χώροι εισόδου των δύο λειτουργιών. Είναι ο χώρος όπου συναντώνται και αλληλεπιδρούν, τόσο οι δύο λειτουργίες μεταξύ τους, όσο και με το σύνολο της γειτονιάς, καθώς ο χώρος αυτός συγκροτεί και το κεντρικό πέρασμα που οδηγεί στην κεντρική κυκλική πλατεία και της οποίας αποτελεί συγχρόνως την ημιυπαίθρια προέκταση της.
English description: Architects Harris Vamvakas and Philippos Lagos present their entry at the open architectural competition organized by the Municipality of Chania, for a Kindergarten, Elderly Care Center and Public Square in Chania, Crete
Designing a new kindergarten is always a significant but very sensitive task. When this kindergarten is combined with the additional function of an elderly daily care home and a new public square, it then becomes a symbolic project not only for the neighborhood but for the nature of public architecture in general.
Following this point, architects endeavor to design a modern and bold building complex that combines the three different functions harmoniously, while incorporating all the contemporary educational needs and public requirements. The building complex is formed through five main design steps, each corresponding to a specific set of demands.
Firstly, they create a strong urban front aligning the building to the longest side of our plot. Then architects divide it into two buildings for the kindergarten and the elderly care home correspondingly, while a circular public square is emerging between them. In this way the square becomes the epicenter of their plot, by emphasizing its three main axis, all meeting right there. The rest of the landscape is formed through a combination of organic formsand paths that run all around the building and the square, animating in a creative way, the plot’s total surface.
The architecture of the building itself is strongly defined as a combination of functionality, bioclimatic and Cretan architectureelements all mixed in a solid and coherent box-shaped volume. This volume is then carved carefully to create an inviting and creative yet safe and efficient environment for kids and elders alike.
Project type: Competition entry, Typology: Kindergarten – Elderly Care Center and Public Square in Chania (Crete), Location: Chania – Crete, Architects: Harris Vamvakas – Philippos Lagos, Civil Engineering: Sofia Boutsaki, Mechanical Engineering: Alex Vamvakas, Date: July 2021, Text description – 3d visuals – Plans: Harris Vamvakas – Philippos Lagos