Το πρώτο βραβείο στον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό, που διοργάνωσε ο Δήμος Πάφου, με τίτλο: «Αποκατάσταση Διατηρητέας Οικοδομής στην οδό Αθηνάς και Ανέγερση Νέου Κτιρίου για σκοπούς στέγασης Υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων», απέσπασαν τα αρχιτεκτονικά γραφεία Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS. Η προτεινόμενη σύνθεση, αφορά τη δημιουργία ενός αισθητικού διάλογου, μεταξύ των τμημάτων ενός ενιαίου αρχιτεκτονικού συνόλου.

Το κτηριακό σύμπλεγμα, αποτελείται από τέσσερεις κύριες χωρικές οντότητες: (1) την Διατηρητέα Οικοδομή, (2) την Επέκταση της Διατηρητέας Οικοδομής, (3) την Κεντρική Εσωτερική Αυλή και (4) το Νέο Κτήριο. Όλα τα τμήματα διαπραγματεύονται με μία πληθώρα συνθετικών στοιχείων όπως, άξονες, αναλογίες, προσανατολισμό, υλικότητα, κλίσεις, χρώμα κ.ο.κ., με στόχο, τόσο την αρμονική συνύπαρξή τους εντός του ιστορικού κέντρου της Πάφου, όσο και την εξυπηρέτηση του απαιτούμενου κτηριολογικού προγράμματος.

Πανοραμική φωτορεαλιστική άποψη πρότασης, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Η διατηρητέα οικοδομή, ως αναπόσπαστο κομμάτι του ευρύτερου αστικού παραδοσιακού ιστού, εξωτερικά παραμένει ως έχειν. Τα υφιστάμενα μορφολογικά και οικοδομικά της στοιχεία αποκαθίστανται πλήρως: υφιστάμενες αρχιτεκτονικές προεξοχές, λεπτομέρειες, χρωματισμοί και ανοίγματα.

Φωτορεαλιστική άποψη εσωτερικής αυλής ως ανοικτός χώρος υποδοχής, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Η ενιαία όψη επί της οδού Αθηνάς, διατηρείται και ελαφραίνει με τη δημιουργία ενός εμφανούς εσωτερικού κήπου εντός του τμήματος της υφιστάμενης ανατολικής προσθήκης. Στο συγκεκριμένο σημείο, οι τοιχοποιίες παραμένουν ως αποτύπωμα της παλιάς οικοδομής και με την βοήθεια ενός δεύτερου διαφανούς εσωτερικού κελύφους, φιλοξενούν τους χώρους εξυπηρέτησης του κοινού και τον νέο ανελκυστήρα. Ο εσωτερικός κήπος, μέσω μεγάλων ανοιγμάτων, εισάγει φυσικά τον φωτισμό και εξαερισμό στους χώρους του ισογείου, δημιουργώντας έναν φιλικό περιβάλλον κατά την διάρκεια της αναμονής των επισκεπτών.

Φωτορεαλιστική άποψη παραδοσιακού µαντρότοιχου και “Κρυφού κήπου” µε υδάτινο στοχείο, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Ο δομικός σκελετός της διατηρητέας οικοδομής, αναβαθμίζεται αντισεισμικά και ενισχύεται στα απαιτούμενα σημεία, ώστε να δημιουργηθούν οι απαραίτητοι ανοικτοί χώροι εξυπηρέτησης του κοινού, εντός του ισογείου. Οι εσωτερικοί διαχωρισμοί, αναπροσαρμόζονται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κτηριολογικού προγράμματος και το κτήριο να αναβαθμίζεται ενεργειακά βάση συγκεκριμένων πρακτικών, οι οποίες διαφυλάσσουν τον παραδοσιακό του χαρακτήρα.

Φωτορεαλιστική άποψη όψης από τη ράµπα, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

“Στο ανατολικό τεμάχιο, διαμορφώνεται η ισόγεια επέκταση της διατηρητέας οικοδομής κατά μήκος του τυφλού συνόρου”.

Φωτορεαλιστική άποψη αντανάκλασης του διατηρητέου κτιρίου στην όψη του νέου, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Η επέκταση στεγάζει τους νέους λειτουργικούς χώρους, σε ένα σημείο το οποίο μπορεί να εξυπηρετήσει ταυτόχρονα και την εσωτερική αυλή. Το ύφος αυτού του νέου τμήματος διαφοροποιείται συνειδητά από την υφιστάμενη οικοδομή, με την χρήση απλών σχεδιαστικών γραμμών, δομικού σκελετού από οπλισμένο σκυρόδεμα και την εφαρμογή εξωτερικής επένδυσης από πλάκες τοπικού ασβεστόλιθου, από εγχώρια λατομεία.

Τοπογραφικό – Χωροταξικό σχέδιο, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Η εσωτερική αυλή αποτελεί την καρδιά του συμπλέγματος, μέσα από την οποία διακλαδώνονται όλες οι κύριες κινήσεις στο χώρο, τόσο ανάμεσα στα δύο κτήρια, όσο και μεταξύ των οδών «Μαρίας Συγκλητικής» και «Ανδρέα Χαραλαμπίδη». Ο σχεδιασμός της θέτει ως βάση τη μεσογειακή, παραδοσιακή, εσωτερική αυλή, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των νεοκλασικών οικιών της Κύπρου, όπου στη συγκεκριμένη περίπτωση, λαμβάνει το ρόλο του ανοικτού χώρου υποδοχής.

Κάτοψη ισογείου, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

“Ο γνωστός κυπριακός μαντρότοιχος υψώνεται περιμετρικά του συνόρου, μιμούμενος την παράδοση της συνεχόμενης δόμησης στην περιοχή”.

Κάτοψη 1ου ορόφου, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Ως συνθετικό στοιχείο στοχεύει στη δημιουργία ενός αισθητού ορίου μεταξύ του συμπλέγματος, του δημόσιου δρόμου και των γειτονικών κτισμάτων. Έτσι προκύπτει ο εσωτερικός «κρυφός κήπος» στον οποίο μπορεί να απομονωθεί ο επισκέπτης, αποστασιοποιημένος από τον αστικό θόρυβο.

Κάτοψη 2ου ορόφου, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Η τοπική φύτευση (ελιές, χαρουπιές και άλλα μεσογειακά φυτά) σε συνδυασμό με τα υλικά χαμηλής θερμοχωρητικότητας (συμπιεσμένο πουρί για δαπεδόστρωση) καθώς και το υγρό στοιχείο (σιντριβάνι – φεγγίτης υπόγειου χώρου στάθμευσης), δημιουργούν το κατάλληλο μικροκλίμα και τις σωστές συνθήκες θερμικής άνεσης για την λειτουργία ενός υπαίθριου χώρου, υπό τις καιρικές συνθήκες της Κύπρου.

Κάτοψη 3ου ορόφου, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Η εσωτερική αυλή και το ισόγειο του νέου κτηρίου ευθυγραμμίζονται με το επίπεδο του υφιστάμενου ισογείου, τόσο για τη δημιουργία μίας οπτικής αντιστοιχίας, όσο και για την ελαχιστοποίηση των υψομετρικών διαφορών, οι οποίες θα δημιουργούσαν προβλήματα στη διακίνηση ατόμων με αναπηρίες.

Κάτοψη υπογείου (Επίπεδο -1), © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Κάτοψη υπογείου (Επίπεδο -2), © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

“Το νέο κτήριο, τοποθετείται επί σκοπού σε απόσταση από το διατηρητέο, σεβόμενο την ιστορικότητα του δευτέρου, με στόχο την απόλυτη διάκριση της ηλικιακής διαφοράς τους”.

Πλαϊνή όψη Ανδρέα Χαραλαμπίδη, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Το περίγραμμα των δύο πρώτων ορόφων, διαμορφώνεται με βάση τις αντίστοιχες αναλογίες του διατηρητέου και με τη βόρεια τους όψη να βρίσκεται σε απόλυτη παραλληλότητα με το υφιστάμενο κτίσμα. Το εξωτερικό τους περίβλημα καθορίζεται από τη διαφάνεια των υαλοπετασμάτων, τα οποία επιτρέπουν την άμεση οπτική επαφή με το κεντρικό στοιχείο του συμπλέγματος: την εσωτερική αυλή με φόντο πάντοτε τη διατηρητέα οικοδομή.

Βόρεια όψη νέας οικοδομής από την εσωτερική αυλή, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Νότια όψη οικοδομής από την εσωτερική αυλή, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Έτσι ο εξωτερικός χώρος, αποτελεί νοητά τη συνέχεια του εσωτερικού χώρου υποδοχής. Επιπρόσθετα, η διάφανη βόρεια όψη του νέου κτηρίου, έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με την απέναντι πληθωρική, ηλιόλουστη, νότια όψη του διατηρητέου, η οποία τείνει να αντανακλά στη νέα διάφανη όψη.

Βόρεια όψη, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Νότια όψη οικοδομής από την εσωτερική αυλή, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Οι δύο επόμενοι όροφοι, των οποίων το υψόμετρο ξεπερνά το συνολικό ύψος του διατηρητέου, απελευθερώνονται από τους προηγούμενους συσχετισμούς και στρέφονται προς τον άξονα βορρά-νότου με σκοπό την μεγαλύτερη πρόσβαση στο φυσικό φως και αέρα.

Τομή Α-Α, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Παράλληλα, οι όροφοι διαφοροποιούνται αισθητά με την επιλογή ενός διάτρητου κελύφους από συμπαγείς οπτόπλινθους, το οποίο φιλτράρει το άμεσο σκληρό μεσογειακό φως από το να εισέλθει στους εσωτερικούς χώρους.

Τομή Β-Β, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Στον τελευταίο όροφο του κτηρίου, παρόλο που η συνολική απαίτηση σε εμβαδόν κλειστών χώρων είναι μικρότερη από αυτή του δεύτερου ορόφου, ο όγκος του κτηρίου παραμένει αναλλοίωτος και ο εναπομείναντας χώρος αξιοποιείται για τη δημιουργία ενός προστατευμένου ανοικτού χώρου εκτόνωσης των κύριων χρηστών, με θέα τη θάλασσα της Πάφου.

Τομή Γ-Γ, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Τα νέα κτίσματα, λαμβάνοντας υπόψη τις τοπικές κλιματικές συνθήκες και τους ενεργειακούς περιορισμούς που θέτει η εποχή μας, υιοθετούν τις βασικές αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού με στόχο τη δημιουργία κτηρίων σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης.

Διάγραμμα αυλής και πρασίνου, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Διάγραμμα σήµανσης ορίων και χρήση κενού ως χώρος πρασίνου, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Διάγραμμα ογκοπλασίας – σε τρία επίπεδα, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Διάγραμμα τελικού όγκου προσαρµοσµένου στο τοπίο και το τοπικό κλίµα, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Διάγραμμα απο τις τρείς διαφορετικές εισόδους του κτιρίου, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Σε αυτές τις αρχές περιλαμβάνονται εντός άλλων η αξιοποίηση του φυσικού φωτισμού, ο διαμπερής αερισμός των χώρων, η σκίαση των ανοιγμάτων, ο προσανατολισμός των ανοιγμάτων και η επαρκής θερμομόνωση του κελύφους. Επιπλέον, με στόχο την ελαχιστοποίηση του ενεργειακού του αποτυπώματος των κτηρίων, επιλέχθηκαν τοπικά υλικά για την κατασκευή, με ελάχιστες ανάγκες συντήρησης και προνοήθηκαν χώροι για εγκατάσταση συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (πχ. συνεχόμενη επίπεδη οροφή για τοποθέτηση φωτοβολταικών πανέλων).

Σκίτσο εισόδου από την κεντρική είσοδο, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Σκίτσο χώρου υποδοχής, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Σκίτσο εισόδου στο γραφείο, βλέποντας το βόρειο φως της ηµέρας να φιλτράρεται µέσα από τα τούβλα, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Σκίτσο βεράντας στον τελευταίο όροφο, © Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Στοιχεία & Συντελεστές έργου:

Τίτλος διαγωνισμού: Αποκατάσταση Διατηρητέας Οικοδομής στην οδό Αθηνάς και Ανέγερση Νέου Κτιρίου για σκοπούς στέγασης Υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Τυπολογία: Αρχιτεκτονικός διαγωνισμός, Τοποθεσία: Πάφος – Κύπρος, Διάκριση – Συμμετοχή: Α’ βραβείο, Αναθέτουσα Αρχή: Δήμος Πάφου, Αρχιτεκτονική μελέτη: Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS, Ομάδα μελέτης: Στέλλα Χατζηλαμπρή – Gary Bates – Μαρία Μακρή – Αγγέλα Χαραλάμπους – Havier Lopez, Έτος μελέτης: 2022, Κείμενο παρουσίασης – Φωτορεαλιστικές απεικονίσεις: Στέλλα Χατζηλαμπρή Αρχιτέκτονες & Spacegroup AS

Υποβάλλετε ένα άρθρο

Το όνομά σας *

Το email σας *

Το θέμα του άρθρου σας *