Η πρόταση «τοπία μεταβολισμού» από το γραφείο topio7 architects απέσπασε το Γ΄ Βραβείο στον Πανελλήνιο Χωροταξικό διαγωνισμό ιδεών για τον «Τοπιακό Επαναπροσδιορισμό και Παραγωγική Επανένταξη της εξωτερικής απόθεσης του Ορυχείου Αμυνταίου», που προκήρυξε η ΔΕΗ – Διεύθυνση Μελετών Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας.

Πρόκειται για έναν καινοτόμο διαγωνισμό-πιλότο που αναζητά εργαλεία και στρατηγικές σχεδιασμού για την ανάπλαση ενός τοπίου μιας έκτασης 21.878 στρεμμάτων. Αντικείμενο του Διαγωνισμού αποτέλεσε η διατύπωση ιδεών που συμβάλλουν στην παραγωγική επανένταξη και τοπιακή αναβάθμιση της περιοχής της εξωτερικής απόθεσης του ορυχείου του Αμυνταίου με απώτερο στόχο τον επαναπροσδιορισμό του διαταραγμένου τοπίου και την παραγωγική του σύνδεση με την τοπική κοινωνία της ευρύτερης περιοχής.

Existing situation, © topio7 architects

“Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στα όρια των Νομών Φλώρινας και Κοζάνης σε έκταση 21.878 στεμμάτων”.

Αποτελείται τόσο από εκτάσεις που προήλθαν από απαλλοτριωμένες εκτάσεις που δε χρησιμοποιήθηκαν ποτέ για εξόρυξη ή απόθεση, καθώς λειτουργούσαν ως όριο ασφαλείας γύρω από την περιοχή ανάπτυξης των εκσκαφών του ορυχείου, όσο και από επιφανειακές θέσεις πρόσφατων αποθέσεων που διεκόπηκαν με την κατολίσθηση στο ορυχείο Αμυνταίου τον Ιούνιο του 2017, αλλά και πλήρως αποκατεστημένες σε δασικές και καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Masterplan, © topio7 architects

Στόχος της πρότασης «τοπία μεταβολισμού» είναι τόσο η οικολογική-περιβαλλοντική αποκατάσταση όσο και ο μετασχηματισμός του αλλοιωμένου τοπίου εξόρυξης λιγνίτη σε έναν τόπο νέων χρήσεων, παραγωγικό και εύφορο, διατηρώντας το πνεύμα του τόπου και της μνήμης της προηγούμενης χρήσης.

Cultivations, © topio7 architects

Χρησιμοποιώντας την οικολογία ως ρυθμιστή των διαδικασιών ανασυγκρότησης, παράγεται μια νέα τοπιακή οντότητα, κατάλληλα συνδεδεμένη με τη γύρω περιοχή, με νέες χρήσεις που θα αποτελέσουν πόλο έλξης και αναζωογόνησης της οικονομίας.

Water land, © topio7 architects

Μια περιοχή που θα επαναπροσδιορίσει την τοπιακή της ταυτότητα ως ένα παραγωγικό τοπίο αγροτικής εκμετάλλευσης της Δυτικής Μακεδονίας, με άπλα οριζόντων και με ενσωματωμένες ήπιες χρήσεις αναψυχής, αθλητισμού, οικοτουρισμού, έρευνας και ενέργειας.

Sports in the forest, © topio7 architects

“Η επέμβαση δρα ως στρατηγική που αναπτύσσεται σε 4 θεματικούς άξονες οργάνωσης σε οικολογικό, κυκλοφοριακό, παραγωγικό και τοπιακό επίπεδο”.

Η κεντρική ιδέα γεννιέται από την ανάγκη δημιουργίας ενός διαρθρωτικού συστήματος σκελετού-δικτύου που θα οργανώνει το χώρο, θα διαγράφει με καθαρότητα τα όρια της περιοχής μελέτης και θα συρραφτεί στην υπάρχουσα τοποθεσία ως ένας νέος τοπιακός ιστός, κυοφορίας και αναγέννησης του αλλοιωμένου τοπίου.

Refuge, © topio7 architects

Η ανάγκη περιβαλλοντικού εμπλουτισμού και αποκατάστασης της οικολογικής δομής και βιοποικιλότητας, οδήγησε στη διαχείριση του τοπίου ως μία ακολουθία επάλληλων ζωνών οργάνωσης καλλιεργειών, χρήσεων και δασικών μαζών.

Το σύστημα αυτό σε συνέργεια με το δίκτυο κίνησης, γεωμετρικοποιεί και διασυνδέει τα όρια της περιοχής μελέτης, τις επιμέρους χωρικές ενότητες και τα ενδιαιτήματα (habitats).

Markets, © topio7 architects

“Το παραγόμενο αποτέλεσμα διέπεται από διαδικασίες τοπιακού μεταβολισμού, παράγοντας σειρά τοπίων διαφορετικών χαρακτήρων και ποιοτήτων και χρήσεων”.

Με αυτούς τους χειρισμούς η πρόταση επιθυμεί τη συνένωση, τη διασύνδεση και την ενσωμάτωση των υπαρχόντων θραυσμάτων τοπίου σε ένα νέο τοπιακό συνεχές, σε ένα νέο καμβά τοπίων που βρίσκονται σε διαρκή οικολογική μεταβολή στη διάρκεια του χρόνου, προσφέροντάς ταυτόχρονα ένα πλούσιο πρόγραμμα χρήσεων και δυνατοτήτων για την τοπική κοινωνία. H επέμβαση έχει ευρύτερη περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική σημασία για τη μετάβαση της περιοχής στη μεταλιγνιτική περίοδο.

Spectacles, © topio7 architects

Στοιχεία & Συντελεστές έργου:

Τίτλος έργου: «τοπία μεταβολισμού», Διαγωνισμός: Πανελλήνιος Χωροταξικός διαγωνισμό ιδεών για τον «Τοπιακό Επαναπροσδιορισμό και Παραγωγική Επανένταξη της εξωτερικής απόθεσης του Ορυχείου Αμυνταίου», Τοποθεσία: Εξωτερική απόθεση του Ορυχείου Αμυνταίου (Δυτική Μακεδονία), Διοργάνωση: ΔΕΗ (Διεύθυνση Μελετών Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας), Διάκριση: Γ’ Βραβείο, Ομάδα μελέτης: topio7 architects (Κατερίνα Ανδρίτσου – Πανίτα Καραμανέα – Θανάσης Πολυζωίδης) / Αρχιτέκτονες – Αρχιτέκτονες τοπίου), Συνεργάτες: Γιώργος Δημητρόπουλος (Χωροτάκτης – Πολεοδόμος) – Γεωργία Κουντούρη (Αρχιτέκτονας), Επιφάνεια: 2.200 ha, Έτος: 2019

---

Η πρόταση «τοπία μεταβολισμού» έχει επίσης διακριθεί:

• Shortlisted στην Κατηγορία “Concept – Design” στα 2020 WLA Awards (World Landscape Architecture Awards)

• 1^st International Prize – Simonetta Bastelli (Professional Category) – VII Prize Simonetta Bastelli – Architecture and Nature 2019 (San Venanzo, Italy)

Υποβάλλετε ένα άρθρο

Το όνομά σας *

Το email σας *

Το θέμα του άρθρου σας *