Αντικείμενο της διπλωματικής εργασίας είναι ο σχεδιασμός κτηρίου υποδοχής χιονοδρόμων στο κατώτατο σημείο του Χιονοδρομικού Κέντρου Βασιλίτσας Γρεβενών (βάση τριθέσιου αναβατήρα, υψόμετρο 1650μ.), δημιουργώντας μια υποδομή που θα υποστηρίζει επαρκώς την συνεχώς αυξανόμενη προσέλευση επισκεπτών στο Χιονοδρομικό Κέντρο – ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας – και που ταυτόχρονα θα συνάδει με το φυσικό περιβάλλον της Βασιλίτσας.
Γενική Νοτιοανατολική Άποψη
Το κτήριο προβλέπεται να λειτουργεί και τη θερινή περίοδο, υποστηρίζοντας δράσεις όπως η πεζοπορία, η ορειβασία και η ορεινή ποδηλασία, οι οποίες λαμβάνουν χώρα από λάτρεις του βουνού το καλοκαίρι και πλαισιώνονται ήδη από το Χιονοδρομικό Κέντρο. Από την αρχή της συνθετικής διαδικασίας ετέθησαν κάποιες αρχές – γραμμές πλεύσης για το σχεδιασμό, δεδομένου του προς μελέτη είδους κτηρίου, αλλά και του περιβάλλοντος του.
Άποψη από το Snow Park
Όσον αφορά το τελευταίο, η ανθρώπινη παρέμβαση είναι σε πολύ μικρή κλίμακα καθώς πρακτικά δεν υπάρχει δομημένο περιβάλλον, γεγονός που αμέσως θέτει μια πρόκληση για τη σύλληψη ενός κτηρίου που θα εξυπηρετεί περί τα 2000 άτομα ημερησίως, αλλά ταυτόχρονα δε θα ανταγωνίζεται το τοπίο που το περιβάλλει. Επιδιώχθηκε λοιπόν εξ’ αρχής μια τέτοια “συνομιλία” με το φυσικό περιβάλλον, το κτήριο δηλαδή να είναι “μη-κτήριο” όπου αυτό είναι δυνατό.
Άποψη Χώρου Αναψυχής και Γέφυρας
Ως προέκταση αυτής της αρχής, τέθηκε ο στόχος να αλλοιωθεί το ελάχιστο δυνατόν το φυσικό ανάγλυφο, γεγονός που καλύπτει τον πρώτο στόχο, αλλά ταυτόχρονα εισάγει και έναν παράγοντα οικονομίας του σχεδιασμού. Για το λόγο αυτό επιλέχθηκε και η φυσική κοιλότητα μπροστά από το χώρο στάθμευσης ως σημείο παρέμβασης, έτσι ώστε ο κτηριακός όγκος να αναπτύσσεται καθ’ ύψος όσο το δυνατόν λιγότερο.
Εστιατόριο – Εσωτερικό
Χώρος Αναψυχής – Εσωτερικό
Τέλος, επιχειρήθηκε να αναιρεθεί το “μοντέλο” τέτοιου τύπου κτηρίων, που θέλει χιονοδρομία και κτήριο να αποτελούν δύο εντελώς ξεχωριστές οντότητες ασύνδετες μεταξύ τους, δημιουργώντας μια οργανική σχέση μεταξύ των χιονοδρόμων και της υποδομής που τους εξυπηρετεί, λαμβάνοντας υπόψη τις βασικές ροές των τελευταίων, αλλά και το άθλημα της χιονοδρομίας γενικότερα. Επιχειρήθηκε λοιπόν η χιονοδρομική εμπειρία να αποτελέσει κομμάτι της αρχιτεκτονικής, αλλά και το αντίστροφο.
Η Πρόσβαση στο Χιονοδρομικό Κέντρο Βασιλίτσας
Γενικός Χάρτης Χιονοδρομικού Κέντρου
Καταφύγιο V1850:
Ορεινό κατάλυμα για χιονοδρόμους και ορειβάτες, στα 1850μ., πλησίον του πάνω parking του Χιονοδρομικού Κέντρου. Διαθέτει πέντε δωμάτια χωρητικότητας 10 ατόμων το καθένα.
Θέση Μπαλτούμης:
Η ανώτερη “βάση” του Χιονοδρομικού Κέντρου σε υψόμετρο 1820μ., όπου έχει κανείς πρόσβαση στους 3 συρόμενους αναβατήρες και σε μία πίστα αρχαρίων. Είναι το σημείο όπου κατασκευάστηκε ο πρώτος αναβατήρας του κέντρου (Ελιμεία).
Οικισμός Σμίξη:
Το τελευταίο ορεινό χωριό που συναντά κανείς πριν φθάσει στο Χ.Κ.Β., κτισμένο σε υψόμετρο 1220 μέτρων στην πλαγιά του όρους Βασιλίτσα. Η ονομασία του προέρχεται από τη “σμίξη” των οικισμών Πινακάδες και Μπίγκα.
Θέση Λιόσορο-Γαλανή:
Ηκατώτερη βάση του Χιονοδρομικού Κέντρου σε υψόμετρο 1650μ., όπου βρίσκεται και το σημείο παρέμβασης της πρότασης. Προτιμάται από την πλειονότητα των χιονοδρόμων καθώς παρέχει πρόσβαση στους εναέριους αναβατήρες οι οποίοι είναι πιο άνετοι και εύκολοι στη χρήση από τους συρόμενους.
Κορυφή Βασιλίτσα:
Η κορυφή του όρους Βασιλίτσα, σε υψόμετρο 2247μ. Στη φωτογραφία απεικονίζεται το σημείο απόληξης του διθέσιου εναέριου αναβατήρα “Μ. Αλέξανδρος”, οοποίος παρέχει πρόσβαση και στο υψηλότερο σημείο του Χιονοδρομικού Κέντρου.
Σημείο Παρέμβασης
Σημείο παρέμβασης:
Το σημείο που επιλέχθηκε για την ανάπτυξη της πρότασης είναι – όπως προαναφέρθηκε – η κατώτατη βάση του Χιονοδρομικού Κέντρου στα 1650μ. Στη θέση αυτή βρίσκονται – σε άμεση εγγύτητα με το δρόμο – δύο πρόχειρα κτίσματα τα οποία λειτουργούν ως μικρό αναψυκτήριο και κατάστημα ενοικιάσεων εξοπλισμού σκι (πορτοκαλί κύκλος).
Εκεί επίσης βρίσκεται και ο μηχανισμός του τριθέσιου εναέριου αναβατήρα “Φίλιππος”, τοποθετημένος ανάμεσα στα προαναφερθέντα κτίσματα και στον προβλεπόμενο χώρο στάθμευσης (λεπτή διαγράμμιση). Με τις πορτοκαλί γραμμές δηλώνονται οι κύριες ροές των χιονοδρόμων από τις βασικές χιονοδρομικές διαδρομές που καταλήγουν στη βάση, ενώ με τα βέλη υποδεικνύεται η κατεύθυνση της ευνοϊκής θέας, η οποία “βλέπει” ένα μεγάλο μέρος της οροσειράς της Πίνδου.
Το πρόβλημα:
Η χωροθέτηση των υπαρχόντων κτισμάτων υποδοχής χιονοδρόμων σε άμεση επαφή με το οδικό δίκτυο και στην αντίθετη πλευρά από τον προβλεπόμενο χώρο στάθμευσης μετατοπίζει την όχληση (οχήματα και πρόσβαση πεζών) από τον τελευταίο και την αναμιγνύει με τις χρήσεις της χιονοδρομίας. Επιπροσθέτως, τα δύο κτίσματα δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του ολοένα αυξανόμενου αριθμού χιονοδρόμων που επισκέπτονται την κατώτατη βάση του Χ.Κ.
Προτείνεται λοιπόν η τοποθέτηση κτηριακού όγκου στη φυσική κοιλότητα μπροστά από το χώρο στάθμευσης, προκειμένου να διευθετηθούν οι ροές και οι χρήσεις και η αφαίρεση των δύο πρόχειρων κτισμάτων από την πλευρά του δρόμου(αναψυκτήριο+κατάστημα).
Βασικές Σχεδιαστικές Χειρονομίες
α) Επιλογή του σημείου παρέμβασης, στη φυσική κοιλότητα μπροστά από το χώρο στάθμευσης, προκειμένου το κέντρο βάρους να μετατοπιστεί από το δρόμο προς τον τελευταίο.
β) Εισαγωγή νέας χιονοδρομικής διαδρομής, ως εναλλακτική των ήδη υπαρχόντων, η οποία εξυπηρετεί το κτήριο.
γ) Ανάπτυξη βασικού κτηριακού όγκου κατά μήκος της διαδρομής αυτής και χωροθέτηση του βασικού υπαίθριου χώρου, την “καρδιά” του συγκροτήματος.
δ) Εισαγωγή εγκάρσιας γραμμικής ζώνης που διαμορφώνει μια διπλή “αγκαλιά” τόσο για την είσοδο όσο και για τον υπαίθριο χώρο.
Βήματα συνθετικής διαδικασίας
α) Σύλληψη του βασικού “σφηνοειδούς” κτηριακού όγκου.
β) Διαίρεση σε δύο τμήματα – πρανή (χρήσεις χιονοδρομίας – διοίκηση).
γ) Διάτρηση των πρανών για την εξυπηρέτηση των κινήσεων και την επίτευξη φυσικού φωτισμού.
δ) Ένωση με τη γέφυρα χιονοδρόμων.
ε) Εισαγωγή του στεγάστρου ως “πυκνωτή” και κέντρου βάρους όλης της λύσης.
στ) Εισαγωγή της εγκάρσιας ζώνης υπαίθριου – εστιατορίου.
ζ) Εισαγωγή του κτηρίου εισόδου.
Βασικές Ροές και Λειτουργίες
Σκίτσο Εστιατορίου
Σκίτσο Υπαίθριου και Χώρου Αναψυχής
Τοπογραφικό Διάγραμμα
Η διαμήκης χάραξη του βασικού σφηνοειδούς όγκου προέκυψε ουσιαστικά από τη βασική ροή χιονοδρομίας προς τη βάση του τριθέσιου αναβατήρα, τσακίζοντας την έτσι ώστε το κέντρο να μετατοπιστεί προς τον καινούριο χώρο στάθμευσης.
Κάτοψη Στάθμης +-00
Οψοτομή ΤΑ
Τομή Τ2
Όσον αφορά τον τελευταίο, αυτός αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα κοινής σχεδιαστικής αντιμετώπισης και ένα τέταρτο το οποίο προσφέρει ανεξάρτητη πρόσβαση και στάθμευση για το εστιατόριο (στάθμη -7.00). Σε καθένα από τα επίπεδα αυτά δημιουργούνται “ζώνες εκχιονισμού” στις οποίες προβλέπεται να τοποθετείται το χιόνι που θα εκχιονίζεται από τα μηχανήματα του κέντρου σε περίπτωση χιονόπτωσης, εξασφαλίζοντας έτσι την απρόσκοπτη λειτουργία τους.
Κατασκευαστικές Λεπτομέρειες
Τοποθετείται επίσης γραμμική φύτευση προκειμένου να οριστεί καλύτερα η “αγκαλιά” της εισόδου, αλλά και να διακόπτεται η ορατότητα από το κτήριο προς τα σταθμευμένα αυτοκίνητα. Διακρίνονται τέλος οι δύο υπάρχουσες προσβάσεις από το δρόμο, καθώς και οι οδεύσεις στο εσωτερικό του parking.
Φωτογραφία Μακέτας –Γενική Άποψη 1-500
Φωτογραφία Μακέτας – Ανατολική Άποψη
Φωτογραφία Μακέτας – Βορειοανατολική Άποψη 1-500
Στοιχεία & Συντελεστές Διπλωματικής Εργασίας:
Τίτλος Εργασίας: Στα +1650μ – Σχεδιάζοντας για το χιονοδρομικό κέντρο Βασιλίτσας Γρεβενών,Αρχιτεκτονικό Γραφείο:Χρίστος Δημόπουλος & συνεργάτες, Υπεύθυνος Αρχιτεκτονικής Μελέτης:Παντελής Δημόπουλος (Αρχιτέκτων Μηχανικός Ε.Μ.Π.), Έτος Διπλωματικής Εργασίας: 2017