Οι Μύλοι Αλλατίνη είναι μια πρώην βιομηχανική περιοχή στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Το ιστορικό συγκρότημα, ένα παράδειγμα βιομηχανικής αρχαιολογίας, παραμένει εγκαταλελειμμένο και αναμένει την ανάπλαση. Στόχος της παρούσας φοιτητικής εργασίας, που εκπονήθηκε από την Χριστίνα Μαρούδη, την Ιωάννα Ζαχαράκη και τον Σταύρο Αντωνίου, είναι η αναγέννηση του εργοστασίου και της γύρω περιοχής, καθώς και η λειτουργική του επανένταξη στο αστικό τοπίο. Οι απαιτήσεις του εργαστηρίου περιλαμβάνουν τη δημιουργία οικιστικών μονάδων και διαφόρων δημόσιων εγκαταστάσεων, ενώ ταυτόχρονα τίθεται το ζήτημα της αειφόρου αστικής ανάπτυξης.

Το έργο προτείνει την αναβίωση του παλιού εργοστασίου με τη δημιουργία βιομηχανικού μουσείου στο ισόγειο. Το μουσείο οργανώνεται ακολουθώντας την πρώην γραμμή παραγωγής και εξαπλώνεται στα διάφορα κτίρια που φιλοξένησαν τη βιομηχανική λειτουργία.

Το παλιό ιστορικό συγκρότημα «Μύλοι Αλλατίνη», Photo © Μαρούδη Χριστίνα – Ζαχαράκη Ιωάννα – Αντωνίου Σταύρος

“Οι ψηλότεροι όροφοι του κεντρικού κτηρίου, χρησιμοποιούνται για στέγαση, ενώ οι υπόλοιποι χώροι φιλοξενούν εστιατόρια και καφετέριες, καταστήματα λιανικής και ένα κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης”.

Απεικόνιση του εργοστασίου (1960) | Απεικόνιση της παλιάς ακτογραμμής του συγκροτήματος (2020), Photo © Μαρούδη Χριστίνα – Ζαχαράκη Ιωάννα – Αντωνίου Σταύρος

Επιπλέον, στον ανοιχτό χώρο του εργοστασίου διαμορφώνονται δύο μεγάλες πλατείες, ένας κήπος βροχής, μια βιβλιοθήκη, τέσσερις νέες πολυκατοικίες με εγκαταστάσεις αστικής γεωργίας, καταστήματα λιανικής και ένα πολυτελές ξενοδοχείο.

Διάγραμμα με τη γραμμή παραγωγής του εργοστασίου, © Μαρούδη Χριστίνα – Ζαχαράκη Ιωάννα – Αντωνίου Σταύρος

Το έργο στοχεύει στην αναζωογόνηση της περιοχής και στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας, συνδυάζοντας διάφορες δημόσιες και ιδιωτικές χρήσεις, χώρους πρασίνου και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Στόχο επίσης αποτελεί η ενίσχυση του χαρακτήρα της γειτονιάς, καθώς και η ανάπτυξη τουριστικής δραστηριότητας στο ανατολικό τμήμα της πόλης.

Διάγραμμα νέου κτιριολογικού προγράμματος, © Μαρούδη Χριστίνα – Ζαχαράκη Ιωάννα – Αντωνίου Σταύρος

“Η παλιά βιομηχανική περιοχή κατέχει μεγάλη ιστορική και πολιτιστική αξία για την πόλη της Θεσσαλονίκης”.

Κάτοψη νέου κτιριολογικού προγράμματος, © Μαρούδη Χριστίνα – Ζαχαράκη Ιωάννα – Αντωνίου Σταύρος

Το έργο φιλοδοξεί να ανακαλύψει και να αναδείξει τα παλιά της ίχνη, τα παλιά κτίρια, τη γραμμή παραγωγής του εργοστασίου, το φυσικό ρέμα που σήμερα δεν υπάρχει, την παλιά ακτογραμμή, τα όρια της οποίας σήμερα έχουν μεταφερθεί, σε μια προσπάθεια επέκτασης της διαθέσιμης γης.

Τα παλιά κτίρια μετατρέπονται σε μουσείο, διαμερίσματα και καφετέριες / εστιατόρια, η γραμμή παραγωγής απεικονίζεται με τη δημιουργία ενός ξύλινου δαπέδου, που οδηγεί τους επισκέπτες μέσα από το μουσείο, ένα κανάλι αργής διήθησης βρόχινου νερού (swale) παίρνει τη θέση της πρώην ροής του νερού, ενώ ένα γραμμικό υδάτινο μονοπάτι ακολουθεί τα ίχνη της πρώην θαλάσσιας γραμμής.

Κανάλι αργής διήθησης βρόχινου νερού | Γραμμικό υδάτινο μονοπάτι, © Μαρούδη Χριστίνα – Ζαχαράκη Ιωάννα – Αντωνίου Σταύρος

Το έργο προτείνει τη δημιουργία δύο κύριων πλατειών, εκατέρωθεν του κεντρικού κτηρίου, που θα διαμορφώσουν τον νέο χαρακτήρα της βιομηχανικής περιοχής. Η πρώτη είναι η πλατεία του μουσείου, η Πλατεία Παπανδρέου.

Προσανατολισμένη προς τον κεντρικό δρόμο, οριοθετείται από τη βιβλιοθήκη, την κύρια είσοδο του μουσείου, ένα καφέ και ένα εστιατόριο, αποτελώντας τον κύριο χώρο, από τον οποίο οι πεζοί εισέρχονται και περιηγούνται στην υπόλοιπη περιοχή.

Η δεύτερη, η Πλατεία Κάλλας, βρίσκεται στην άλλη πλευρά του κεντρικού κτιρίου του εργοστασίου, προς τη θάλασσα. Είναι σημαντικά μεγαλύτερη και έχει σχεδιαστεί για να φιλοξενεί δημόσιες εκδηλώσεις στην κλίμακα της πόλης, όπως αγροτικές αγορές, συναυλίες, υπαίθριο κινηματογράφο κ.λπ. Οι δύο πλατείες συνδέονται μέσω του ισόγειου του κεντρικού κτηρίου που αποτελεί μέρος του βιομηχανικού μουσείου.

“Τα ζητήματα βιωσιμότητας βρίσκονται στον πυρήνα του έργου”.

Ένα μεγάλο ποσοστό του εδάφους είναι ανοιχτό και καταλαμβάνεται από χώρους πρασίνου και φυσικό έδαφος. Τα νέα κτίρια συνδυάζονται με την υπάρχουσα γεωμετρία για τη δημιουργία χώρων που προστατεύουν από ακραίες καιρικές συνθήκες.

Επιπλέον, η δημιουργία του swale αποτελεί μέρος του σχεδιασμού, ακολουθώντας τα ίχνη ενός παλιού ρέματος που περιβάλλει την περιοχή, προς μια αναβίωση του τελευταίου και βελτίωση των μικροκλιματικών συνθηκών. Τέλος, δημιουργείται ένας κήπος βροχής ως μέρος του κέντρου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Ο κήπος βροχής λειτουργεί ως μέτρο κατά των πλημμυρών αλλά και ως πάρκο ανάδειξης της μεσογειακής χλωρίδας.

Γενική κάτοψη, © Μαρούδη Χριστίνα – Ζαχαράκη Ιωάννα – Αντωνίου Σταύρος

Στοιχεία & Συντελεστές εργασίας:

Τίτλος εργασίας: Πλατεία Αλλατίνη | Επανάχρηση του εγκαταλελειμμένου εργοστασίου & αναβίωση του περιβάλλοντος χώρου, Εκπαιδευτικό ίδρυμα: Πολυτεχνική Σχολή ΑΠΘ, Τμήμα: Μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Περιβαλλοντικός Αρχιτεκτονικός και Αστικός Σχεδιασμός» 2020, Φοιτητική ομάδα: Μαρούδη Χριστίνα – Ζαχαράκη Ιωάννα – Αντωνίου Σταύρος, Επιβλέποντες καθηγητές: Βιτοπούλου Αθηνά – Καλογήρου Νίκος – Tζάκα Αναστασία

English description: The Allatini Mills is a large former industrial area in the city of Thessaloniki. The historical complex, an example of industrial archeology, remains abandoned and awaiting redevelopment. The current student work by Maroudis Christina, Zacharaki Ioanna and Antoniou Stavros aims to regenerate the old factory and the surrounding area, as well as its functional integration into the urban landscape.

The studio requirements included the creation of housing units and various public facilities, while addressing the issue of sustainable urban development. The project proposes the revival of the old factory with the creation of an industrial museum at ground floor level. The museum will be organized in a way that follows the former flour factory production line and will be spread in the different buildings that used to house it.

The higher storeys of the central building will be used for housing while the rest will accommodate restaurants & cafes, retail shops and an environmental education center.

Furthermore, the rest of the area will be occupied by two large plazas, a raingarden/park, a library, 4 new apartment buildings with urban farming facilities, retail shops and a luxurious hotel. The project aspires to bring new life to the area and to strengthen the local economy with the combination of various public and private uses, green spaces and cultural events. It also aims to give character to the neighborhood and enhance tourist activity to the eastern part of the city.

“The brownfield holds great historical and cultural value for the city of Thessaloniki”.

The project aims to discover and highlight its old traces such as the old buildings, the production line of the factory, the natural water stream, that today has disappeared, the old seafront that today is filled with cement in an attempt to expand available land.

The old buildings are turned into a museum, apartments and cafes/restaurants, the production line is depicted by the creation of a wooden floor path that navigates visitors through the museum, a swale has taken the place of the former water stream while a linear water path follows the traces of the former sea line.

Urban scenarios, © Maroudis Christina – Zacharaki Ioanna – Antoniou Stavros

The project proposes the creation of two main plazas on both sides of the main building that will form the new character of the former industrial area. The first one is the plaza of the museum (Papandreou Plaza). It faces the nearby city street and is enclosed between the library, the main museum entrance, a cafe and a restaurant.

This is the main space from which pedestrians enter and navigate through the rest of the area. The second one (Kallas Plaza) is located on the other side of the main factory building. It is considerably bigger and is designed to host city-scale public events, like farmer markets, concerts, open-air cinema etc. The two plazas are connected through the ground floor of the central building which is part of the industrial museum.

Two main plazas, © Maroudis Christina – Zacharaki Ioanna – Antoniou Stavros

Rain garden, © Maroudis Christina – Zacharaki Ioanna – Antoniou Stavros

“Sustainability is a main characteristic of the project”.

Cobblestone and natural soil – Concrete slabs and wooden floor, © Maroudis Christina – Zacharaki Ioanna – Antoniou Stavros

A large percentage of the ground is open and occupied by green spaces and natural soil. The new buildings are combined with existing geometry to create spaces that protect from extreme weather conditions.

Day night diagram, © Maroudis Christina – Zacharaki Ioanna – Antoniou Stavros

Furthermore, a swale is incorporated in the design, following the traces of an old stream surrounding the area. Finally, a rain garden is created as part of the environmental education center. The rain garden mainly functions as an anti-flooding measure but also as a park with Mediterranean flora. The three water pits of the garden are created on the traces of the old industrial tanks and operate as rainwater harvesting systems.

3d depiction, © Maroudis Christina – Zacharaki Ioanna – Antoniou Stavros

3d depiction, © Maroudis Christina – Zacharaki Ioanna – Antoniou Stavros

Facts & Credits:

Project title: Allatini square | Reuse of the abandoned factory and regeneration of the surrounding area, Institution: Aristostle University or Thessaloniki, Department: Postgraduate program “Environmental Architectural and Urban Design” 2020, Student team: Maroudis Christina – Zacharaki Ioanna – Antoniou Stavros, Supervisor team: Vitopoulou Athina – Kalogirou Nikos – Tzaka Anastasia

Υποβάλλετε ένα άρθρο

Το όνομά σας *

Το email σας *

Το θέμα του άρθρου σας *