Σε αρκετούς συναδέλφους επικρατεί μία παρανόηση σχετικά με την εφαρμογή της ΗΑΤΤ α. με βάση τις συντεταγμένες της ΓΥΣ (από δω και πέρα ΗΑΤΤ/ΓΥΣ) και β. Τις συντεταγμένες που παρέχονται από την Τοπογραφική Υπηρεσία του τέως Υπουργείου Γεωργίας (από δω και πέρα ΗΑΤΤ/ΤΥΥΓ).

Θα προσπαθήσουμε μέσω 10 ερωτο-απαντήσεων να δώσουμε κάποιες στοχευμένες διατυπώσεις:

1. Οι ΗΑΤΤ/ΓΥΣ και οι ΗΑΤΤ/ΤΥΥΓ αναφέρονται στο ίδιο datum;

Κατηγορηματικά ΟΧΙ! Οι ΗΑΤΤ/ΤΥΥΓ αναφέρονται μεν στο παλιο ελληνικό Datum (GR-Datum, , Φωτίου 1985, Φωτίου 2007) αλλά στην επίλυση του που αναφέρεται προ του 1940. Η κωδική του ονομασία –λανθασμένα- είναι «παλαιό» Bessel.

Η ΓΥΣ στην δεκαετία του 1980 επαναπροσδιόρισε τις τιμές των συντεταγμένων των βάθρων (με την εισαγωγή νέων κτλ.) και έτσι έχουμε το λεγόμενο –λανθασμένα- «νέο» Bessel. Πρόκειται για εντελώς διαφορετικό υπολογισμό, σε κάθε περίπτωση!

Κατηγορηματικά, τα δύο datums δεν συμπίπτουν και έχουν μία χρονική διαφορά στις υλοποιήσεις άνω των 40 ετών, με ότι αυτό συνεπάγεται.

2. Δηλαδή, δεν αρκεί να κάνω αλλαγή κέντρου φύλλου ΗΑΤΤ (από μικρό σε μεγάλο και τούμπαλιν) για να έχω συμβατότητα;

Κατηγορηματικά ΟΧΙ! Όπως προείπαμε, ανήκουν σε δύο διαφορετικές υλοποιήσεις και επομένως δεν είναι συμβατά. Η αλλαγή κέντρου φύλλου (Φωτίου 2007) δίνει αξιόπιστα αποτελέσματα ΜΟΝΟ για το ίδιο datum!

Σημείωση Α:

Πολλοί χρησιμοποιούν το COORDS_GR για να μεταφέρθούν από ΗΑΤΤ/ΤΥΥΓ σε ΗΑΤΤ/ΓΥΣ. Το COORDS_GR χρησιμοποιεί αλλαγή κέντρου φύλλου. Οπότε σύμφωνα με τα παραπάνω, η χρήση COORDS_GR για μετασχηματισμό ΗΑΤΤ/ΤΥΥΓ από/προς ΗΑΤΤ/ΤΥΥΓ, είναι εντελώς λανθασμένη και θα οδηγήσει σε πολύ μεγάλα σφάλματα.

3. Μα κάποιοι παλαιοί συνάδελφοι έχουν δουλειές όπου οι συντεταγμένες ΗΑΤΤ/ΓΥΣ και ΗΑΤΤ/ΤΥΥΓ που συμπίπτουν. Γιατί;

Πράγματι, πριν το 1980 η ΓΥΣ χρησιμοποιούσε το λεγόμενο «παλαιό» Bessel και ναι, είναι ιδιαίτερα πιθανό να συμπίπτουν. Αυτό δεν εγγυάται σε καμία περίπτωση την συμβατότητα των δύο ομάδων συντεταγμένων.

4. Μπορώ να εφαρμόσω για τις ΗΑΤΤ/ΤΥΥΓ τα πολυώνυμα του ΟΚΧΕ για να τα πάω σε ΕΓΣΑ87;

Κατηγορηματικά ΟΧΙ! Τα πολυώνυμα του ΟΚΧΕ (έκδοση 1995) αφορούν αποκλειστικά το «νέο» Bessel.

5. Αν μου δώσουν παλαιοί συνάδελφοι συντεταγμένες που είναι σε ΗΑΤΤ τί κάνω; Που αναφέρονται;

Αυτό θέλει διερεύνηση. Το καλύτερο είναι να προσδιοριστούν και σε ΕΓΣΑ87 οι στάσεις και μετά μέσω ενός λογισμικού (π.χ. COORDS_GR) να μετασχηματιστούν σε ΗΑΤΤ. Αν οι τιμές ΗΑΤΤ είναι σχετικά «κοντά» με τις δοθείσες (π.χ. μέχρι 10-15 εκ.), τότε αναφέρονται στο «νέο» Bessel. Αν όχι, είναι πιθανό να αναφέρονται στο παλαιό.

Προσοχή:

Πρέπει να βεβαιωθείτε ότι οι υπολογισμοί σας έγιναν στο μεγάλο φύλλο ΗΑΤΤ.

6. Τι κάνω αν βρω βάθρο της ΤΥΥΓ; Μπορώ να το χρησιμοποιήσω;

Είναι μία σημαντική πληροφορία. Το καλύτερο θα είναι να εκφραστεί σε ΕΓΣΑ87 και αν υπάρχουν πάνω από δύο σημεία, να εφαρμοστεί ένας μετασχηματισμός ομοιότητας – αφινικός – πολυωνυμικός.

7. Κάποιες φορές, συναντώ παλαιά ή νέα τοπογραφικά όπου το μόνο που δείχνει είναι ένα απόκομμα διανομής με συντεταγμένες ΕΓΣΑ87. Τί συμβαίνει;

Σε κάθε περίπτωση είναι αμφιβόλου ποιότητας, από την στιγμή που δεν καθίσταται σαφές με ποιο τρόπο έγινε ο μετασχηματισμός.

8. Το τριγωνομετρικό δίκτυο των διανομών της ΤΥΥΓ είναι καλής ακρίβειας;

Η ΤΥΥΓ έκανε σε γενικές γραμμές καλή δουλειά. Π.χ. στο Νομό Δράμας με βάση δική μας μελέτη, καταλήγουμε σε μία ακρίβεια μετασχηματισμού ΕΓΣΑ87 <–> ΗΑΤΤ/ΤΥΥΓ της τάξης των 15-20 εκατοστών που είναι ικανοποιητική, αν λάβει κανείς υπόψη την ηλικία των μετρήσεων.

Σε άλλες περιοχές έχουν αναφερθεί καλύτερες ακρίβειες. Φυσικά, δεν αποκλείεται κάποιες περιοχές να έχουν προβλήματα.

9. Αφού το τριγωνομετρικό δίκτυο των διανομών της ΤΥΥΓ είναι καλής ακρίβειας, γιατί οι διανομές πολλές φορές «κλωτσάνε»;

Πράγματι, αυτό εμπεριέχει αρκετή δόση αλήθειας. Οι διανομές υλοποιήθηκαν μέσω οροσήμων (που είναι πάρα πολύ σπάνιο να έχουν παραμείνει) και αξονοδιασταυρώσεων των δρόμων (επίσης πολύ σπάνιο να βρεθούν). Τα ορόσημα και οι αξονοδιασταυρώσεις υπολογίστηκαν με μεθόδους ταχυμετρίας (ταχύμετρο και στάδια) και είναι ιδιαίτερα πιθανό να μην υλοποιήθηκαν με μεγάλη ακρίβεια, λόγω της ανάγκης για γρήγορη αποκατάσταση των ακτημόνων.

Με άλλα λόγια, ο σκελετός δημιουργίας της διανομής (τριγωνομετρικό δίκτυο) μπορεί να είναι καλής ακρίβειας, αλλά ενδέχεται τα ορόσημα και οι αξονοδιασταυρώσεις να είναι χαμηλότερης ακρίβειας.

Για αυτό είναι επιτακτική η ανάγκη γεωμετρικής επαναδημιουργίας της διανομής («ανάσταση της διανομής») με βάση τα στοιχεία των οροσήμων και αξονοδιασταυρώσεων. Θα πρέπει να τονιστεί ότι ο μηχανικός πρέπει να εμπιστευτεί μόνο τα επίσημα στοιχεία της τοπικής Τοπογραφικής Υπηρεσίας.

Σημείωση Β:

Οι διανομές ΤΥΥΓ αναφέρονται σε περασμένες δεκαετίες και δημιουργήθηκαν για συγκεκριμένες –και επιτακτικές- ανάγκες του ελληνικού πληθυσμού κυριότερα στη Μακεδονία και Θράκη. Δεν είναι εφικτό να έχουμε «υλοποίηση στον πόντο» σε καμία περίπτωση. Μία ακρίβεια από 10-50 εκατοστά είναι λογική, ενώ ενδέχεται κάποιες περιοχές να χαρακτηρίζονται από χειρότερη ακρίβεια.

Σημείωση Γ:

Μην ξεχνάμε, ότι και ακόμη και η υλοποίηση του ΕΓΣΑ87 με συσκευές GNSS έχει μία προσαρμογή της τάξης των 8.3 εκατοστών σε πανελλήνια κλίμακα.

Και τέλος μία από τις μόνιμες επωδούς:

10. Σιγά…Και πόσο θα χάσουμε; 5-10-20 πόντους; Πάλι καλά είμαστε…

Η συγκεκριμένη επωδός χαρακτηρίζεται από την βεβαιότητα του συναδέλφου (ή μη) ότι οι δύο υλοποιήσεις «δεν χάνουν πολύ» και ότι «μην μας μπλέκετε με επιστημονικά ζητήματα, μια χαρά τα καταφέρνουμε». Ας δούμε ένα μόνο δείγμα από κάποια τριγωνομετρικά βάθρα που είναι κοινά (ΓΥΣ και ΤΥΥΓ).

Τι κάναμε:

Για τα τις τιμές που δόθηκαν από την ΤΥΥΓ σε μικρό φύλλο, κάναμε αλλαγή φύλλου ώστε να αναφέρονται στο μεγάλο της ΓΥΣ (ανάλογα την περιοχή μελέτης). Οπότε συγκρίναμε τις τιμές. Για παράδειγμα, για όλο το νομό Θεσσαλονίκης, από τα 2175 τριγωνομετρικά της ΤΥΥΓ, κοινά με την ΓΥΣ βρέθηκαν 150 και ενδεικτικά οι διαφορές σε 22 τριγωνομετρικά:

ΦΧ              ΚΩΔΙΚOΣ ΓΥΣ           δΧ (εκατοστά)                   δΥ (εκατοστά)

063 ΒΑΣΙΛΙΚΑ          063044                                    194                                          822

063 ΒΑΣΙΛΙΚΑ          063060                                    233                                          585

103 ΕΠΑΝΩΜΗ        103001                                    350                                           600

103 ΕΠΑΝΩΜΗ        103004                                    323                                           594

112 ΖΑΓΚΛΙΒΕΡΙ       112015                                    102                                          645

112 ΖΑΓΚΛΙΒΕΡΙ       112024                                    110                                          610

116 ΘΕΡΜΗ               116018                                    142                                         483

116 ΘΕΡΜΗ               116056                                      94                                         485

118 ΘΕΣ/ΝΙΚΗ          118054                                    -75                                          609

118 ΘΕΣ/ΝΙΚΗ          118058                                    -11                                          548

162 ΚΙΛΚΙΣ                162007                                    -101                                         580

162 ΚΙΛΚΙΣ                162021                                    105                                          508

176 ΚΟΥΦΑΛΙΑ        176011                                    -280                                         429

176 ΚΟΥΦΑΛΙΑ        176018                                    -256                                         448

187 ΛΑΧΑΝΑΣ         187047                                       68                                          672

187 ΛΑΧΑΝΑΣ         187060                                       64                                          648

303 ΠΛΑΤΥ               303097                                      -84                                        496

338 ΣΙΤΟΧΩΡΙΟΝ     338004                                      228                                         635

347 ΣΟΧΟΣ                347012                                    102                                        619

347 ΣΟΧΟΣ                347029                                     87                                        648

352 ΣΤΑΥΡΟΣ           352059                                      254                                        584

352 ΣΤΑΥΡΟΣ           352067                                      244                                        600

Ο πίνακας καταδεικνύει περίτρανα το πόσο επίφοβο είναι να θεωρούμε ότι τα δύο datums είναι «κοντά».

Συμπεράσματα:

1. Η ταύτιση ΗΑΤΤ/ΤΥΥΓ και ΗΑΤΤ/ΓΥΣ είναι εντελώς λανθασμένη και θα οδηγήσει με βεβαιότητα σε μεγάλης κλίμακας σφάλματα.

2. Το παραπάνω συμπέρασμα το αποδείξαμε με αληθινά δεδομένα.

3. Προτείνεται ανεπιφύλακτα η επίλυση της διανομής με βάση τα στοιχεία που δίνει η ΤΥΥΓ και μόνο!

4. Η επίλυση της διανομής μπορεί να είναι ιδιαίτερα κοπιαστική και μπορεί να χρειαστεί ο μηχανικός να αναζητήσει από την ΤΥΥΓ παλαιά δεδομένα όπως π.χ. τεύχος τριγωνισμών.

5. Η επίλυση των ανωτέρω ζητημάτων είναι ζήτημα αμιγώς επιστημονικής και τεχνικής γνώσης.

6. Η αγορά και η χρήση «GNSS που δίνει ΕΓΣΑ87» δεν θα λύσει το πρόβλημα σε καμία περίπτωση.

7. Η υλοποίηση της διανομής έχει συγκεκριμένα όρια ακρίβειας. Δεν μπορούμε να έχουμε υλοποίηση εκατοστού. 10-50 εκατοστά είναι μία λογική ακρίβεια υλοποίησης.

* Άρθρο των Δ. Αμπατζίδη, Γ. Μοσχόπουλου, Ν. Δεμιρτζόγλου και Α. Τσιμερίκα ΑΤΜ/ΑΠΘ

Επισκεφθείτε την σελίδα των αρθρογράφων στο facebook:

https://www.facebook.com/groups/GrSurveyors

---

Ευχαριστίες

Οι συζητήσεις με τους συναδέλφους ΑΤΜ Α. Τσάκα, Ν. Μπριό, Α. Γκανίλα, K. Τζάλλα, Π. Τοκμακίδη, Ν. Καλαμάκη, Γ. Ρηγόπουλο και Ι. Γιαννακίδη ήταν κάτι παραπάνω από διαφωτιστικές.

Τέλος, οι συζητήσεις με τον καθηγητή ΤΑΤΜ/ΑΠΘ Κ. Τοκμακίδη, βοήθησαν πολύ στην συγγραφή του παρόντος.

---

Βιβλιογραφία

• Φωτίου Α. (2007). Γεωμετρική Γεωδαισία. Θεωρία και Πράξη. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη.

• Φωτίου Α. (1985). Συνδέσεις οριζοντιογραφικών διαγραμμάτων. Πρακτικά Επιστημονικού διημέρου: Εφαρμογές διαγραμμάτων και τίτλων ακινήτων, Σύλλογος ATM-B.E., 4, 5 Νοεμβρίου, Θεσσαλονίκη, 245-260.

Υποβάλλετε ένα άρθρο

Το όνομά σας *

Το email σας *

Το θέμα του άρθρου σας *