Η παρούσα διπλωματική εργασία, που εκπονήθηκε από την Χρυσάνθη Μάστορη, αφορμάται από το ενδιαφέρον για την οδό Πειραιώς και τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο, δύο αρτηρίες επικοινωνίας που ξεδιπλώνονται παράλληλα στον αστικό ιστό. Η περιοχή ενδιαφέροντος εντοπίζεται ακριβώς στη ζώνη που συνδέει την Αθήνα με τον έτερο τόπο της τον Πειραιά και ταυτόχρονα βρίσκεται μεταξύ των 2 αυτών διόδων επικοινωνίας που συνδέουν τα δύο κέντρα, αποτελώντας τομές που διασπούν τη συνέχεια του οδικού δικτύου.

Από τη ζώνη αυτή των 8 χιλιομέτρων, το ενδιαφέρων επικεντρώνεται σε μια μικρότερη περιοχή περίπου 2 χιλιομέτρων, που χαρακτηρίζεται από πολύ έντονη αίσθηση στενότητας, καθώς στην ουσία πρόκειται για μια σειρά οικοδομικών τετραγώνων που βρίσκονται «εγκλωβισμένα» ανάμεσα στους δύο άξονες.

Επίσημος στρατηγικός σχεδιασμός για την Αττική – Αστικό και Περιαστικό πράσινο – Η περιοχή ενδιαφέροντος και η σχέση της με τα κέντρα Αθήνας & Πειραιά (Διαγράμματα), © Χρυσάνθη Μάστορη

Πρόκειται στην ουσία για τμήμα της αρχαίας οχυρωμένης οδού των Μακρών Τειχών. Ανάμεσα τους, μια στενή επιφάνεια κατειλημμένη από υπόστεγα, βιοτεχνίες και λιγοστές κατοικίες, ένα απόσπασμα γραμμική πόλης βυθισμένο σε ετερογενείς αστικούς ιστούς.

Αποτύπωμα μακρών τοιχών – Βιομηχανικό αποτύπωμα – Κυκλοφορία (Διαγράμματα), © Χρυσάνθη Μάστορη

“Η πρόταση αφορά τη δημιουργία ενός χώρου πρασίνου υπερτοπικού χαρακτήρα με αναφορά στο δίπολο Αθήνας- Πειραιά”.

Φωτογραφίες αρχείου (υπάρχουσα κατάσταση περιοχής μελέτης), © Χρυσάνθη Μάστορη

Θεωρείται ότι ένα δίκτυο πρασίνου θα ενίσχυε το χαρακτήρα της Πειραιώς ως πολιτιστικός άξονας, ενώ σημαντική κρίθηκε η ενίσχυση του δικτύου αυτού με κτηριακές επεμβάσεις (τόνωση του οικιστικού δικτύου και ενίσχυση των κοινωφελών λειτουργιών), σε μια διαλεκτική σχέση υπαίθριου και μη υπαίθριου. Οι χρήσεις που προτείνονται, είτε σε εγκαταλελλειμένα κτήρια είτε σε νέα, είναι α. Κοινωνική κατοικία, β. Φοιτητική κατοικία, γ. Πολιτισμός, δ. Πολιτιστική Εκπαίδευση, ε. Αθλητισμός και στ. Αναψυχή.

Ιστορικό νήμα (Διάγραμμα), © Χρυσάνθη Μάστορη

Η παρέμβαση αρθρώνεται ανάμεσα στον υπάρχων αστικό ιστό, προσπαθώντας στο βαθμό που είναι εφικτό να τον σεβαστεί και χαρακτηρίζεται από προσαρμοστικότητα σε διαφορετικές ποιότητες οικοδομικών τετραγώνων, συνέχεια και εσωτερικότητα. Τα συστατικά στοιχεία της λύσης είναι τα εξής: δεντροφυτεμένη πράσινη διαδρομή από πατημένο χώμα, αστική πλατεία, δίκτυο κίνησης πεζού, δίκτυο κίνησης ποδηλάτου και πράσινος χώρος συγκέντρωσης.

Χρήσεις γης – Κατάσταση κτηρίων – Γεωμεμάχια (Σχέδια), © Χρυσάνθη Μάστορη

Αξονομετρικό διάγραμμα master plan, © Χρυσάνθη Μάστορη

Διακρίνονται 7 τυπολογίες επίλυσης με γνώμονα το περιβάλλον που η πράσινη διαδρομή συναντά και το πως τα συστατικά στοιχεία που αναφέρθηκαν διαπλέκονται μεταξύ τους, ενώ επιχειρήθηκε σε όλο το μήκος της ο επισκέπτης να βιώνει ένα κοινό αφήγημα.

Διάγραμμα διαδρομής πρασίνου, © Χρυσάνθη Μάστορη

Διαγράμματα κτιριακών επεμβάσεων, © Χρυσάνθη Μάστορη

“Η πρόταση στην ουσία πρόκειται για μια διαδρομή, που αποσκοπεί να προσδώσει ενότητα σε ένα πολυμορφικό περιβάλλον”.

Κάτοψη, © Χρυσάνθη Μάστορη

Επιχειρήθηκε να σχεδιαστεί η σπονδυλική στήλη ενός αστικού περιβάλλοντος που θα λαμβάνει υπόψιν την ιστορία του τόπου, τις ιδιαίτερες κοινωνικο- οικονομικές συνθήκες που το διαμόρφωσαν και τα μοναδικά χωρικά χαρακτηριστικά στα οποία οδήγησαν, στην προσπάθεια σύστασης μιας πρότασης για τμήμα του άξονα Αθήνας- Πειραιά που θα βάζει στο επίκεντρο τον κάτοικο της πόλης, αποδίδοντάς του ποιότητες δημόσιου χώρου και κοινωφελών λειτουργιών.

Τομές – Όψη από την οδό Πειραιώς, © Χρυσάνθη Μάστορη

Προτεινόμενες χρήσεις (Σχέδια), © Χρυσάνθη Μάστορη

Στοιχεία & Συντελεστές εργασίας:

Τίτλος εργασίας: Μεταξύ Οδού Πειραιώς & Ηλεκτρικού Σιδηρόδρομο – Δίκτυο Δημόσιων Χώρων & Λειτουργιών, Τυπολογία: Διπλωματική εργασία, Πανεπιστημιακό Ίδρυμα: Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο), Φοιτήτρια: Χρυσάνθη Μάστορη, Επιβλέποντες καθηγητές: Ειρήνη Κλαμπατσέα – Σταύρος Σταυρίδης – Κώστας Καραδήμας (Σύμβουλος), Εξεταστική περίοδος: Σεπτέμβριος 2022

English description: The current diploma thesis of Chrysanthi Mastori, motivated by the interest in Piraeus Street and the electric railway, two arterial roads that unfold in parallel in the urban fabric. The area of interest is located exactly in the zone that connects Athens with its collateral place, Piraeus, and at the same time it is located between these 2 channels that connect the two centers, forming intersections that disrupt the continuity of the urban network.

From this zone of 8 kilometers, the interest is concentrated in a smaller area of about 2 kilometers, characterized by a very strong sense of narrowness, as it is essentially a series of building blocks that are «enclosed» between the two axes. It is part of the ancient fortified road of the Long Walls. Between them, a narrow surface occupied by sheds, crafts and a few houses, a fragment of a linear city immersed in heterogeneous urban tissues.

Models, © Chrysanthi Mastori

“The proposal focuses on the design of a green space of a hyper-local character with reference to the Athens-Piraeus dipole, considering that a green network would strengthen the character of Piraeus street as a cultural axis”.

Models, © Chrysanthi Mastori

This network is later strengthened with building interventions (stimulation of the residential network and public functions). The proposed uses, whether in abandoned buildings or in new ones, are a. Social housing, b. Student residence, c. Cultural Center, d. Cultural Education, e. Sports and f. Recreation.

3d depiction, © Chrysanthi Mastori

The intervention is articulated between the existing urban fabric, trying as far as possible to respect it and is characterized by adaptability to different qualities of building blocks, continuity and interiority. The components of the proposal are the following: a green path made of compacted soil, urban squares, a pedestrian network, a bicycle network and green gathering areas.

Seven typologies of design are distinguished based on the environment that the green route meets and how the mentioned components intertwine with each other, while an attempt was made throughout its length for the visitor to experience a common narrative.

3d depictions, © Chrysanthi Mastori

“The typologies are as follows: Ascent, Bridging, Ιntrusion, Levitation, Horizontal activation of an existing road, Horizontal consolidation of the open, exposed spaces between building blocks and finally Descent”.

3d depictions, © Chrysanthi Mastori

The proposal is essentially a route, which aims to give unity to a diverse environment, taking into account the history of the place, the particular socio-economic conditions that shaped it and the unique spatial characteristics that arosed, in the attempt to establish a proposal for part of the Athens-Piraeus axis that will focus on the city’s residents, rendering them qualities of public space and public utility functions.

3d depictions, © Chrysanthi Mastori

Facts & Credits:

Project title: Between Pireaus Street & the Electric Railway – Network of Public Spaces & Functions, Typology: Diploma thesis, Institution: School of Architectural Engineering (National Technical University of Athens), Student: Chrysanthi Mastori, Supervisors: R. Klampatsea – S. Stavridis – K. Karadimas (Advisor), Academic Semester: September 2022

Υποβάλλετε ένα άρθρο

Το όνομά σας *

Το email σας *

Το θέμα του άρθρου σας *