Το έργο, που παρουσιάζει το αρχιτεκτονικό γραφείο DATSARCH, αφορά την ανάπλαση της Πλατείας Φειδά στην Λαμπρινή. Η παρέμβαση καλύπτει συνολική έκταση 16.343μ² και περιλαμβάνει την Πλατεία, τις περιμετρικές της οδούς και πεζοδρόμια. Η Πλατεία σήμερα παρουσιάζει εκτεταμένες φθορές όπως ρηγματώσεις στα δάπεδα και στις τοιχοποιίες αντστήριξης, παραμελημένες χωμάτινες διαδρομές, απουσία χαμηλού πρασίνου, ανεπαρκή πλάτη πεζοδρομίων, ελλείψεις στη σήμανση, κλπ. Η πρόταση αποσκοπεί αφ’ ενός μεν στην περιβαλλοντική, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση, αφ’ ετέρου δε στη διαμόρφωση ενός σύγχρονου, φιλικού, αστικού δημόσιου χώρου πρασίνου, αναψυχής και παιχνιδιού.
Η προσέγγιση διατηρεί τη βασική διάταξη της Πλατείας και τα σκληρά δάπεδα του κεντρικού τμήματος της διαμορφώνονται με την χρήση ορθοκανονικού καννάβου 4×4μ. Ο κάνναβος υλοποιείται με συνεχόμενες σειρές μαρμαροκυβόλιθων. Οι επιστρώσεις των τετραγώνων που προκύπτουν από τον κάνναβο, διαφοροποιούνται μέσα από έναν συνδυασμό «ψυχρών» τσιμεντοκυβόλιθων και μαρμαροκυβόλιθων σε τρία διαφορετικά μοτίβα καθώς και αρχιτεκτονικού σκυροδέματος σε δύο αποχρώσεις της ίδιας χρωματικής παλέτας. Τα τετράγωνα επαναλαμβάνονται και εναλλάσσονται, σχηματίζοντας ένα συνεκτικό γεωμετρικό υπόβαθρο υφών και χρωμάτων. Οι δενδροδόχοι των υπαρχόντων και νέων δένδρων, πλαισιωμένες από μία ή περισσότερες σειρές κυβόλιθων σε ομόκεντρη κυκλική διάταξη, ενσωματώνονται στο υπόβαθρο.
Γύρω από τους πίδακες αναπτύσσεται κυκλικό καθιστικό. Στο Βορειοανατολικό τμήμα της Πλατείας διαμορφώνεται παιδική χαρά ενώ τα υπάρχοντα γήπεδα μπάσκετ διατηρούνται. Οι υφιστάμενες χωμάτινες διαδρομές επανασχεδιάζονται με μεταβλητό πλάτος. Εγκαθίσταται νέος αστικός εξοπλισμός, με τα παγκάκια να τοποθετούνται ανά ομάδες σε σκιερές θέσεις.
Το πλάτος των περιμετρικών πεζοδρομίων διευρύνεται για να διασφαλιστούν συνθήκες άνετης και ασφαλούς κυκλοφορίας των πεζών και προστίθενται νέες δενδροστοιχίες κατά μήκος τους. Οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις περιλαμβάνουν μέτρα όπως είναι: η ελάττωση του πλάτους του οδοστρώματος, οι μονοδρομήσεις, η μείωση της ταχύτητας των διερχόμενων οχημάτων, ο περιορισμός και η οργάνωση της στάθμευσης.
“Ένας από τους βασικούς στόχους του σχεδιασμού είναι η αντιμετώπιση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας, μέσω «μπλε και πράσινων» παρεμβάσεων”.
Με τη μείωση των σκληρών επιφανειών και την επαύξηση των περιοχών φύτευσης, προωθείται η ανάπτυξη πλούσιας βλάστησης και η φυσική αποστράγγιση των ομβρίων. Η διατήρηση της υπάρχουσας βλάστησης, σε συνδυασμό με την προσθήκη σημαντικού αριθμού νέων δέντρων και χαμηλών φυτεύσεων, εξασφαλίζει επαρκή σκιασμό και μείωση των θερμοκρασιών τους θερμούς μήνες. Η αυξημένη ποικιλία φυτεύσεων βελτιώνει το μικροκλίμα και ενισχύει τη βιοποικιλότητα, εμπλουτίζοντας το αστικό οικοσύστημα.
Οι επιδαπέδιοι πίδακες πέρα από στοιχείο αναψυχής και παιχνιδιού λειτουργούν και ως στοιχείο δροσισμού ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Με τον νέο φωτισμό LED και με την προώθηση της ανακύκλωσης, υιοθετούνται τεχνικές μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Επιπλέον, ενθαρρύνεται η κυκλοφορία των ποδηλάτων, μέσω των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων και την πρόβλεψη θέσεων στάθμευσης ποδηλάτων. Η ανάπλαση της Πλατείας Φειδά φιλοδοξεί να μεταμορφώσει την περιοχή επέμβασης σε έναν βιώσιμο αστικό κόμβο που θα αναβαθμίσει την καθημερινότητα των κατοίκων και θα προάγει την σχέση τους με τον δημόσιο χώρο, με σεβασμό στη φύση και την πόλη.
English description: This project, presented by architectural office DATSARCH, focuses on the revitalization of Fida Square, located in Lamprini, Athens. Spanning a total area of 16,343 square meters, the redevelopment encompasses the Square itself, along with its surrounding streets and sidewalks. Currently, the square shows significant deterioration. The proposal seeks to elevate the environmental quality, functionality, and visual appeal of the space while also creating a contemporary, inviting urban public area dedicated to greenery, leisure, and play.
The design preserves the core arrangement of the square, with its main hardscape area formed by a 4×4-meter grid layout. Continuous strips of marble blocks highlight this grid, while the paving of the resulting squares is diversified through a mix of concrete and marble blocks presented in three distinct patterns, alongside architectural concrete in two shades of the same color palette. This repetition and variation of squares establish a unified geometric framework of textures and colors. The tree pits for both existing and new trees, surrounded by one or more rows of blocks in concentric circular patterns, are integrated within this framework.
“In the central section of the square, the paving shifts in design to incorporate a dry deck water fountain, surrounded by a circular seating arrangement”.
The northeastern corner of the Square is dedicated to a children’s playground, while the adjacent basketball courts are preserved. The current footpaths are redesigned with variable widths. New urban equipment is installed. Benches are placed in groups in well shaded areas.
The width of the surrounding sidewalks is expanded to ensure comfortable and safe pedestrian circulation, and new rows of trees are added along their length. Traffic regulations include measures such as narrowing the width of the roadway, converting streets to one-way traffic, reducing vehicle speed, organizing and limiting parking spaces.
By reducing impervious surfaces, and by increasing green spaces, the design promotes lush vegetation growth and natural stormwater management. Enhancing the existing greenery, and introducing a significant number of new trees, shrubs and grasses, provides ample shade that decreases temperatures during the scorching summer months. The diversity of plantings improves the microclimate and boosts biodiversity, enriching the urban ecosystem.
The dry deck fountain is not only a playful and refreshing element, but also functions as a cooling feature. New LED lighting throughout the area contributes to reduced energy consumption. Additionally, the plan promotes recycling, encourages bicycle use through traffic adjustments and designated bicycle parking areas. The redevelopment of Fida Square aims to transform the area into a vibrant, sustainable urban hub that enhances everyday life for residents, and fosters a stronger connection with public spaces, all while respecting the natural environment and urban context.
Project title: The redevelopment of Feidas Square, Typology: Green revitalization, Location: Lamprini – Athens – Greece, Client: Municipality of Athens, Landscape Architecture: DATSARCH, Lead Architect: D. Tsagaraki, Design Team: E. Telitzidis – F. Thomopoulou – M. Polyzos, E/M Engineering: EMG, Collaborators: Urban Point / S. Katsogianni, Area: 16.343m², Text description – 3D Visualization: DATSARCH