Η Αθηνά Παππά και ο Στέφανος Νάτσης, επέλεξαν ως βασική θεματολογία της διπλωματικής τους εργασίας, τον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό για τον Νέο Δημαρχείο της πόλης των Ιωαννίνων, έχοντας ως κεντρική αφετηρία τη νικήτρια πρόταση του αρχιτέκτονα Rem Koolhas “Exodus or The Voluntary Prisoners of Architecture”, στο πλαίσιο του διαγωνισμού “The City as A Significant Environment”, που προκηρύχθηκε το 1972, από το περιοδικό Casa Bella. Προσπαθώντας να επανερμηνεύσουν το ζητούμενο του διαγωνισμού στη σύγχρονη προβληματική για την πόλη, κατέληξαν στην διατύπωση ενός ερωτήματος σχετικά με το πως ένα κτιριακό πρόγραμμα μπορεί να πραγματευτεί ζητήματα αστικότητας.

Το 2005 προκηρύσσεται Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός για το σχεδιασμό του Νέου Δημαρχείου Ιωαννίνων. Σύμφωνα με τους δημιουργούς, τόσο τα ζητούμενα του Κτιριολογικού Προγράμματος όσο και η θέση του οικοπέδου καθιστούν το θέμα κατάλληλο για την επεξεργασία του ερωτήματος που έθεσαν.

Λόγω της τοπογραφίας του εδάφους, το οικόπεδο, στο οποίο στεγάζεται σήμερα η λαϊκή αγορά, βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο της πόλης και έχει μια υψομετρική διαφορά 20 μ. από το επίπεδο της Κεντρικής Πλατείας της πόλης, γύρω από την οποία οργανώνεται το Διοικητικό Κέντρο με σημαντικά κτίρια, όπως η Περιφέρεια και το Δικαστικό μέγαρο.

Στοιχεία της έρευνας, © Αθηνά Παππά – Στέφανος Νάτσης

Η μελέτη των Ιωαννίνων οδηγεί στη διαπίστωση ότι η πόλη – και κυρίως το σύγχρονο κομμάτι της– έχει χάσει τη σχέση της με ένα ιδιαίτερο στοιχείο της φυσικής της γεωγραφίας, τη λίμνη της. Επιπλέον, ενώ διαθέτει αρκετά χαρακτηριστικά κτήρια – ίσως τοπόσημα, αυτά αποτελούν διάσπαρτα θραύσματα μέσα σε έναν δυσανάγνωστο αστικό ιστό, και καθώς δεν παρακολουθούν τις ρυθμιστικές χαράξεις ενός σχεδίου, υπονομεύουν τη συγκρότηση μιας «αίσθησης της πόλης» (city sense).

Η κλίμακα

Βασική επιλογή της Αθηνάς Παππά και του Στέφανου Νάτση στο σχεδιασμό, είναι η δημιουργία μιας κοινής κορυφογραμμής του Δημαρχείου με τα σημαντικά δημόσια κτίρια που βρίσκονται στο επίπεδο της Πλατείας, προκειμένου αυτή να νοηματοδοτηθεί από το Δημαρχείο ως μια περιοχή πύκνωσης της αστικής ζωής, ως η επιτομή της αστικότητας της πόλης.

Η διαφάνεια

Στο μέσον του προτεινόμενου κτιριακού όγκου διανοίχθηκε μία οπή, προκειμένου να ενδυναμωθεί η σχέση της πλατείας με τη λίμνη, η οποία καδράρεται μέσα από τη διαμόρφωση της ογκοπλασίας.

Διαγράμματα – Κλίμακα – Διαφάνεια – Τριλογία, © Αθηνά Παππά – Στέφανος Νάτσης

“Η διαφάνεια σε ένα κτίριο δημαρχείου μπορεί να το αναγάγει σε σύμβολο δημοκρατίας”.

Φωτορεαλιστική απεικόνιση κτιρίου από την στάθμη του Ισογείου, © Αθηνά Παππά – Στέφανος Νάτσης

Για να μπορέσει να λειτουργήσει ένα γυάλινο κτίριο στις κλιματολογικές συνθήκες της Ελλάδας, αποφάσισαν να σχεδιάσουν διπλή γυάλινη όψη. Η όψη αυτή δίνει στο κτίριο τη δυνατότητα να προσαρμόζεται στις περιβαλλοντικές συνθήκες, διατηρώντας υψηλά επίπεδα φωτισμού και διαφάνειας, ενώ παραμένει ένα στοιχείο βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής.

Η τριλογία

Ερμηνεύοντας την τριλογία της Αθήνας (Πανεπιστήμιο, Ακαδημία, Βιβλιοθήκη), όπου τρία σημαντικά κτίρια – τοπόσημα τοποθετούνται το ένα δίπλα στο άλλο, δημιουργώντας έτσι ένα σημείο αστικής έντασης, στην περίπτωση που μελετούν, δημιουργούν επομένως μία τετραλογία σημαντικών κτιρίων διαφορετικών αρχιτεκτονικών περιόδων, τα οποία ορίζουν έναν ενιαίο άξονα αστικής αναφοράς.

Φωτορεαλιστική απεικόνιση κτιρίου από πάρκο Λιθαρίτσια, © Αθηνά Παππά – Στέφανος Νάτσης

“Ο νέος αυτός άξονας που ενώνει την Κεντρική Πλατεία με το πάρκο Λιθαρίτσια διασχίζοντας το Δημαρχείο, δημιουργεί στην πόλη νέες αστικοσχεδιαστικές ποιότητες”.

Φωτορεαλιστική απεικόνιση εσωτερικού διαφάνειας όψης, © Αθηνά Παππά – Στέφανος Νάτσης

Με αυτή τη χειρονομία, το Δημαρχείο συρράπτει τα ασυντόνιστα τμήματα του ιστού (stitching the urban fabric), υποστηρίζοντας τη συνέχεια του δημόσιου εδάφους και της δημόσιας κίνησης με τη δραστηριοποίηση μιας νοηματικής διάστιξης: σκληρό δημόσιο έδαφος στην κεντρική Πλατεία / μαλακό, φυτεμένο δημόσιο έδαφος στο πάρκο της κάτω στάθμης.

Ένας ενιαίος ελεύθερος χώρος δημόσιας ζωής συγκροτείται από δύο διακριτές τυπολογίες του δημόσιου στοιχείου: πάρκο και πλατεία. Για να ενταχθεί στον αστικό ιστό αυτός ο νέος άξονας, δημιουργούν σημεία έντασης στις άκρες του αλλά και σημεία ενδιαφέροντος κατά το μήκος του.

Πρόγραμμα

Στη σύνταξη του Προγράμματος ακολούθησαν το Πρόγραμμα του Διαγωνισμού και πρόσθεσαν κάποιες δημόσιες χρήσεις που ανοίγουν το κτίριο στο κοινό (π.χ. μια δημοτική βιβλιοθήκη). Το κτίριο είναι συνολικής επιφάνειας περίπου 7400 τ.μ. και εξυπηρετεί περίπου 360 εργαζόμενους του Δήμου.

Φωτορεαλιστική απεικόνιση ράμπας – εισόδου βιβλιοθήκης, © Αθηνά Παππά – Στέφανος Νάτσης

Στοιχεία & Συντελεστές εργασίας:

Τίτλος εργασίας: Νέο Δημαρχείο Ιωαννίνων, Τυπολογία: Διπλωματική εργασία, Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), Φοιτητές: Αθηνά Παππά – Στέφανος Νάτσης, Επιβλέποντες καθηγητές: Κωστής Πανηγύρης – Λόης Παπαδόπουλος, Ημερομηνία παρουσίασης: Φεβρουάριος 2021

English description: Athina Pappa and Stefanos Natsis chose as the main theme of their diploma thesis, the Architectural Competition for the New City Hall of Ioannina City, having as a starting point the winning proposal of the competition “The City as A Significant Environment”, by Rem Koolhas entitled “Exodus or The Voluntary Prisoners of Architecture”, organized by «Casa Bella» magazine in 1972. Trying to re-interpret the competition brief reflecting contemporary urban matters, students came up with a question on how the design of a building would possibly raise and treat complex urban issues.

In 2005, a competition for the New City Hall of Ioannina was announced. The City Hall represented for them the case study to test the above posed question. Due to the complex and troubled topography, the plot is located in the lower part of the city, 20 meters lower than the central square, around which all the important public buildings are located.

Despite the city of Ioannina is built around a lake, its modern part has lost the relation with the waterfront.  Additionally, though many buildings could be potentially urban landmarks, they are not conformed to a regulatory plan and are scattered all over the city fabric, undermining the formation of city sense.

Site plan, © Athina Pappa – Stefanos Natsis

Scale

Their main concept is to create a level skyline between the new city hall and all public buildings located around the square. This way, urbanity would be emphasized around the central square.

Ground floor plan, © Athina Pappa – Stefanos Natsis

Transparency

Transparency in the design of a City Hall would be a metonymy for democracy. For a glass building to work under the Greek climate conditions, while being environmentally friendly, they proposed the design of a double glass façade, so that the building’s adaptation to different weather and lighting conditions would be facilitated. A hole is opened in the “gut” of the building so that the relation between the central square and the lake would be strengthened by framing the view of the latter.

4th floor plan, © Athina Pappa – Stefanos Natsis

Trilogy

As with the «trilogy of Athens» (University, Academy, Library), where three important buildings – landmarks located one next to each other, creating points of urban tension, in their case study, they composed a tetralogy of important buildings, belonging to different architectural eras that define a continuous axis of dominant urban references.

7th floor plan, © Athina Pappa – Stefanos Natsis

“This new axis that connects the central square with the Litharitsia Park through the New City Hall, creates new urban qualities for the city”.

Library’s axonometric, © Athina Pappa – Stefanos Natsis

The New City Hall “stitches the urban fabric” by supporting the continuity of the public space. For better integration with the urban fabric, the new axis includes points of interest (minor public uses) both in its ends and along its length.

Section A-A, © Athina Pappa – Stefanos Natsis

Program

Generally, students followed the competition’s program. However, they added some public uses that open the building to the public, for example a public library.  The building covers an area of 7400 m² and can support about 360 employees.

Model, © Athina Pappa – Stefanos Natsis

Model, © Athina Pappa – Stefanos Natsis

Model, © Athina Pappa – Stefanos Natsis

Facts & Credits:

Project Title: The New City Hall of Ioannina, Typology: Diploma Thesis, Institution: Department of Architecture (University of Thessaly), Students: Athina Pappa – Stefanos Natsis, Supervisors: Costis Paniyiris – Lois Papadopoulos, Date: February 2021

Υποβάλλετε ένα άρθρο

Το όνομά σας *

Το email σας *

Το θέμα του άρθρου σας *