Η αρχιτέκτονας Λάρα Βαρτζιώτη έδωσε νέα ζωή σε ένα κτίριο της δεκαετίας του 1930 στην καρδιά των Εξαρχείων, στην Αθήνα. Το κτίριο, έργο του σπουδαίου Έλληνα αρχιτέκτονα Άγγελου Σιάγκα, θεωρείται ένα από τα πιο εμβληματικά παραδείγματα μοντερνιστικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και ίσως ο πρώτος εκπρόσωπος του τοπικού μπρουταλισμού.

Ο Σιάγκας ολοκλήρωσε το σχέδιο το 1931, δημιουργώντας δύο ανεξάρτητες μεζονέτες γειτονικές όχι μόνο κάθετα αλλά και οριζόντια. Αυτή η λύση της αθηναϊκής κατοικίας, μαζί με πολλές καινοτομίες στον σχεδιασμό, αποτελούν την ιδιαιτερότητα και την ιδιοφυΐα του κτιρίου.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Λάρα Βαρτζιώτη και ΣΙΑ Ε.Ε. | Photo © Δημήτρης Κλεάνθης

Μετά από χρόνια εγκατάλειψης, η Λάρα Βαρτζιώτη ανέλαβε το 2021 να αποκαταστήσει το κτίριο, εστιάζοντας στην επαναφορά της παλιάς του αίγλης, ενώ παράλληλα ανανέωσε τους εσωτερικούς του χώρους για να ανταποκριθούν στα σύγχρονα πρότυπα διαβίωσης. Κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης, η αρχιτέκτονας είχε ως προτεραιότητα τη διατήρηση σημαντικών λεπτομερειών του ιστορικού κτιρίου, μετατρέποντας τις αρχικές αυστηρές κατόψεις σε ευέλικτους χώρους που καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Λάρα Βαρτζιώτη και ΣΙΑ Ε.Ε. | Photo © Δημήτρης Κλεάνθης

“Για τον σκοπό αυτό, η ξύλινη σκάλα – που αρχικά προοριζόταν ως ιδιωτική για ένα διαμέρισμα – ανακαινίστηκε για να χρησιμεύσει ως κοινόχρηστη”.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Λάρα Βαρτζιώτη και ΣΙΑ Ε.Ε. | Photo © Δημήτρης Κλεάνθης

Η διαμπερής στοά που οδηγεί στον ακάλυπτο, έπρεπε σήμερα με την αλλαγή του κτηριολογικού προγράμματος να επαναπροσδιοριστεί. Εκεί βρίσκεται σε υποχώρηση η είσοδος στο γραφείο, ώστε να διαφοροποιείται από την είσοδο στα διαμερίσματα. Με την αλλαγή της χρήσης και του χαρακτήρα πλέον της στοάς, αποφασίστηκε η χρήση του υαλότουβλου δημιουργώντας ένα παιχνίδι φωτός και σκιάς και ταυτόχρονα, μέσω του ανοίγματος, μια νέα σχέση με την πόλη. Διατηρήθηκε το δάπεδο από μωσαϊκό, το οποίο τονίζεται από τη γειτνίασή του με το εποξειδικό δάπεδο που πλέον το πλαισιώνει.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Λάρα Βαρτζιώτη και ΣΙΑ Ε.Ε. | Photo © Δημήτρης Κλεάνθης

Το νέο ρετιρέ δημιουργήθηκε με τρόπο που λειτουργεί ως δείκτης ή ακτινογραφία της κατασκευής όπου εκτείνονται όλες οι κολώνες, οδηγώντας έτσι σε έναν σύνθετο σχεδιασμό που σηματοδοτεί τις παρατυπίες και τις ελευθερίες εντός των αυστηρών αρχών του Σιάγα. Ο αρχικός φέροντας οργανισμός από σκυρόδεμα διατηρήθηκε και ενισχύθηκε όπου ήταν απαραίτητο, ενώ για τον τελευταίο όροφο κατασκευάστηκε νέα πλάκα.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Λάρα Βαρτζιώτη και ΣΙΑ Ε.Ε. | Photo © Κατερίνα Καρακατσούνη

Επίσης, η χαρακτηριζόμενη διατηρητέα όψη του κτηρίου είναι επιχρισμένη με αρτιφισιέλ, για το οποίο έγιναν προσπάθειες καθαρισμού και αποκατάστασης με τοπικές παρεμβάσεις σε όσα σημεία υπήρχαν φθορές. Ένα ακόμα σημαντικό κομμάτι που καθορίζει τον χαρακτήρα του κτηρίου είναι τα ανοίγματα και τα ξύλινα κουφώματα του.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Λάρα Βαρτζιώτη και ΣΙΑ Ε.Ε. | Photo © Κατερίνα Καρακατσούνη

Ο σχεδιασμός των νέων κουφωμάτων έπρεπε να βασιστεί σε φωτογραφίες και τα σχέδια του Σιάγα ώστε να υλοποιηθούν σύμφωνα με τα αρχικά. Έτσι τα νέα κουφώματα είναι ξύλινα, όμοια με τα αρχικά και προσαρμοσμένα στις σύγχρονες απαιτήσεις έτσι ώστε να συμμορφώνονται με τους ισχύοντες κανονισμούς ενεργειακής απόδοσης καθώς δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Λάρα Βαρτζιώτη και ΣΙΑ Ε.Ε. | Photo © Δημήτρης Κλεάνθης

“Οι αποφάσεις σχετικά με τις νέες παρεμβάσεις ελήφθησαν με στόχο την προστασία της αρχικής ταυτότητας του κτιρίου”.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Λάρα Βαρτζιώτη και ΣΙΑ Ε.Ε. | Photo © Δημήτρης Κλεάνθης

Η Λάρα Βαρτζιώτη προσπάθησε να επαναφέρει το κτίριο στην αρχική του κατάσταση όσο το δυνατόν περισσότερο, ενώ ταυτόχρονα έφερε στην επιφάνεια μια νέα ανανεωμένη μορφή, σύμφωνη με τις σύγχρονες ανάγκες διαβίωσης. Το συγκεκριμένο έργο αποτέλεσε πρόκληση τόσο από πολιτιστική όσο και από κοινωνική άποψη.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Λάρα Βαρτζιώτη και ΣΙΑ Ε.Ε. | Photo © Λάρα Βαρτζιώτη

Έγιναν προσπάθειες ώστε να βρεθεί η λεπτή ισορροπία μεταξύ μιας λειτουργικής και μιας αρχαιολογικής προσέγγισης σε σχέση τόσο με τις αρχικές προθέσεις της αρχιτέκτονα όσο και με τις τρέχουσες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στο κέντρο της μητρόπολης της Αθήνας. Γι΄αυτό, ήταν επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθεί ένας ουσιαστικός σχεδιασμός από λεπτές αποχρώσεις και να αποφευχθούν πιθανές επιδεικτικές τάσεις που παρατηρούνται σε πρόσφατες αναστηλώσεις.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Λάρα Βαρτζιώτη και ΣΙΑ Ε.Ε. | Photo © Λάρα Βαρτζιώτη

Στοιχεία & Συντελεστές έργου:

Τίτλος έργου: XT97, Τυπολογία: Επανάχρηση – Αποκατάσταση – Προσθήκη / Επέκταση κτιρίου, Τοποθεσία: Εξάρχεια – Αθήνα, Ιδιοκτήτης: V-Lab A.E., Αρχιτεκτονική μελέτη: Λάρα Βαρτζιώτη και ΣΙΑ Ε.Ε., Συνεργάτης Αρχιτέκτων: Birgid Vartzioti, Στατική μελέτη: Λιόντος και συνεργάτες, Ηλεκτρολογική μελέτη: Κώστας Νικολός, Κατασκευή: Cers Group, Επιφάνεια: 431,89 m², Έτος υλοποίησης: 2023, Κείμενο παρουσίασης: Λάρα Βαρτζιώτη, Φωτογραφίες: Δημήτρης Κλεάνθης – Κατερίνα Καρακατσούνη – Λάρα Βαρτζιώτη, Επιμέλεια Σχεδίων Δημοσίευσης: Έλλη Μερεκούλια – Κατερίνα Καρακατσούνη

Προμηθευτές έργου:

Κουφώματα: Haufen, Συστήματα σκίασης: NTINAHOME, Γρανίτες – Κυβόλιθοι – Πλακάκια: Patiris S.A., Μάρμαρα: Dionyssomarble, Μεταλλικές κατασκευές: Metalvent, Θέρμανση: Κώστας Σιόντης, Πόρτες – Πόμολα – Κλειδαριές: Portareto, Φωτισμός: Vk Leading Lighting, Ηλεκτρικές εγκαταστάσεις (διακόπτες – θυροτηλεοράσεις): ABB – CTC

Υποβάλλετε ένα άρθρο

Το όνομά σας *

Το email σας *

Το θέμα του άρθρου σας *