Η ακαδημαϊκή εργασία της Εύας Κωνσταντάκου, του Ιωάννη Παπαθανασίου και της Ιωάννας Βουτσινά, με τίτλο “In dialogue with a sustainable future – Transforming two central squares of Athens”, εστιάζει στον επανασχεδιασμό δύο κεντρικών πλατειών στο κέντρο της Αθήνας (Πλατεία Κλαυθμώνος και Κοραή), έχοντας ως βασική σχεδιαστική κατεύθυνση την επαναφορά ενός ανθρωποκεντρικού μοντέλου σχεδιασμού στην πόλη.

Με την πάροδο των χρόνων, η πόλη της Αθήνας αναπτύχθηκε άναρχα και βιαστικά, με αποτέλεσμα ο δημόσιος χώρος να μην αποτελεί προτεραιότητα σχεδιασμού, σε σχέση με την ανάπτυξη του κτιριακού δυναμικού.

Χάρτης Κέντρου Αθήνας, © Εύα Κωνσταντάκου – Ιωάννης Παπαθανασίου – Ιωάννα Βουτσινά

“Το γεγονός αυτό είχε άμεσο αντίκτυπο στη δομή της πόλης”.

Η απουσία μελετών για δίκτυα πεζών και ποδηλατοδρόμων, διαδρομών πρασίνου και φυσικής δομής οδήγησε στην ύπαρξη αστικών κενών, χωρίς χρήση από τους κατοίκους της.

Επίσης, η δυσαναλογία ελεύθερων/πράσινων χώρων και ρυμοτομίας του Αθηναϊκού αστικού ιστού, ευνόησε την κυκλοφορία των ιδιωτικών μέσων μεταφοράς εις βάρος της δημόσιας αστικής ζωής. Με γνώμονα αυτές τις διαπιστώσεις, θεωρήθηκε προτεραιότητα η επαναφορά του ανθρωποκεντρικού σχεδιασμού στην πόλη.

Ολόκληρο το πεδίο της πόλης των Αθηνών αποτελεί ένα “μωσαϊκό” ιστορικών περιόδων, με ορατά στοιχεία της στρωματογραφίας της πόλης, σε διάφορα σημεία της. Αντικείμενο της μελέτης είναι δύο κεντρικές πλατείες της πόλης, η πλατεία Κλαυθμώνος και η πλατεία Κοραή, όπου η σύγκλιση των διαφορετικών ιστορικών περιόδων είναι εμφανής.

Η νέα πρόταση | Το νέο όραμα

Αφετηρία του νέου σχεδιασμού αποτελεί η νοητή συρραφή των διαφορετικών εποχών, με τη “χάραξη” μιας διαδρομής που επιτρέπει τη “σύνδεση” τριών τοποσήμων της πόλης: της Αθηναϊκής Τριλογίας, του Μουσείου της πόλης των Αθηνών και της Βυζαντινής Εκκλησίας των Αγίων Θεοδώρων.

Πρόταση νέας πλατείας, © Εύα Κωνσταντάκου – Ιωάννης Παπαθανασίου – Ιωάννα Βουτσινά

Οι πλατείες αναπτύσσονται πλέον σε δύο επίπεδα. Προτείνεται η υπόγεια σύνδεση του επιπέδου των εισιτηρίων του σταθμού του μετρό (Πανεπιστήμιο) με την πλατεία Κλαυθμώνος. Διαμορφώνεται έτσι ένα νέο ασφαλές πέρασμα κάτω από την οδό Σταδίου, που κάνει την πλατεία Κλαυθμώνος εύκολα προσβάσιμη σε όλους.

“Ο σχεδιασμός απορρέει από την έννοια της συνεχούς κίνησης και της ροής στο κέντρο της Αθήνας”.

Μια μικρή οργανική οπή στην πλατεία Κοραή και μια μεγαλύτερη στην πλατεία Κλαυθμώνος, σηματοδοτούν τα σημεία καθόδου στο κάτω επίπεδο. Οι ροϊκές διαμορφώσεις του περάσματος καταλήγουν σε υπαίθριες κερκίδες στην πλατεία Κλαυθμώνος, δημιουργώντας ένα χώρο ανοικτό, ελεύθερο, φιλικό σε όλες τις ηλικίες και προσφέροντας παράλληλα χώρο για παιχνίδι και δημόσιες εκδηλώσεις.

Φωτορεαλιστική απεικόνιση, © Atelier Ygrec

Στρατηγική πρασίνου | Αναδομώντας τη σχέση «πόλης – πρασίνου»

Η διαμόρφωση των πλατειών γίνεται ταυτόχρονα με μια νέα στρατηγική πρασίνου. Τα σκληρά υλικά παραχωρούν τη θέση τους σε φυσικά. Οι υπάρχουσες δενδροστοιχίες διατηρούνται και αναδεικνύονται συμβάλλοντας στον περιορισμό του θορύβου και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

“Το γεγονός αυτό αυξάνει την περιβαλλοντική άνεση και την ποιότητα ζωής στην πόλη”.

Και στις δυο πλατείες προστίθενται δέντρα που συναντώνται στο μεσογειακό τοπίο. Η φύτευση διαχωρίζεται σε τρεις τύπους – χαμηλή, μεσαία και υψηλή, με κριτήριο τον ετήσιο κύκλο, τις χρωματικές ισορροπίες και τις μυρωδιές.

Ένα νέο μικρόκλιμα, “φίλτρο” της πόλης, αναπτύσσεται, με στόχο τον βιώσιμο δημόσιο βίο. Κάθε πλατεία αποτελεί πλέον πυρήνα πράσινου στρατηγικού σχεδιασμού, με στόχο την κλιμακωτή διάχυση του στους όμορους δρόμους της πόλης.

Φωτορεαλιστική απεικόνιση, © Atelier Ygrec

Στοιχεία & Συντελεστές εργασίας:

Τίτλος έργου: In dialogue with a sustainable future: transforming two central squares of Athens, Μάθημα: Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός υπαίθριων δημόσιων χώρων σε αστικό & φυσικό τοπίο, Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο), Φοιτητές (φάση α): Εύα Κωνσταντάκου – Ιωάννης Παπαθανασίου – Ιωάννα Βουτσινά, Φοιτητές (φάση β): Ιωάννης Παπαθανασίου – Ιωάννα Βουτσινά, Επιβλέπων καθηγητής: Κωνσταντίνος Μωραΐτης, Τρισδιάστατες απεικονίσεις: Atelier Ygrec, Εξεταστική περίοδος: Ιούνιος 2018

English description: The current student work by Eva Konstantakou, Ioannis Papathanasiou and Ioanna Voutsina revolves around the transformation of two central squares of Athens (Klafthmonos and Korai Square), considering the restoration of anthropocentric urban planning as a priority, in the design process.   

Over the years, the city of Athens expanded uncontrollably and hastily. Its public spaces were not a design priority, while the development of its building capacity always was. This had a direct impact on the structure of the city.

The absence of planning for pedestrian and bicycle networks, green paths, and physical structure led to urban gaps, without use by its inhabitants. Also, the disproportion of free/green spaces and road planning of the Athenian urban fabric favored the circulation of cars to the detriment of public urban life.

Masterplan (Klauthmonos Square), © Eva Konstantakou – Ioannis Papathanasiou – Ioanna Voutsina

“Based on these findings, students considered the restoration of anthropocentric urban planning a priority”.

The city of Athens is a «mosaic» of historical periods, with visible elements of the stratigraphy of the city in various parts. The topic of this study is two central squares of the city, Klafthmonos Square, and Korai Square, where the convergence of different historical periods is obvious.

The new proposal | The new vision 

The starting point of the new design is the imaginary stitching of the different eras, with the «drawing» of a route that allows the «connection» between the three landmarks of the city: the Athenian Trilogy, the Museum of the city of Athens, and the Byzantine Church of Agioi Theodoroi.

Plan (Lowest level), © Eva Konstantakou – Ioannis Papathanasiou – Ioanna Voutsina

“The squares will be developed on two levels”.

Students propose the connection of the underground level of the University (Panepistimion) subway station’s ticket area with Klafthmonos square. This would create a new safe passage under Stadiou Street, which would make Klafthmonos Square easily accessible to all.

“The design derives from the concept of continuous movement and flow in the center of Athens”.

A small organic hole on Korai square and a larger one on Klafthmonos square mark the descent points towards the lower level. The flowing forms of that passage end in open-air stands in Klafthmonos Square, creating an open, free, and friendly space for all ages, suitable for play and public events.

Sections, © Eva Konstantakou – Ioannis Papathanasiou – Ioanna Voutsina

Green strategy | Re-inventing the relationship between city and nature

The landscaping of the squares will be done simultaneously with a new strategy for the creation of green spaces. Hard materials will give way to natural ones. Existing tree lines will be maintained and highlighted to help reduce noise and air pollution. The latter increases the environmental comfort and quality of life in the city.

“Additionally, trees found in the Mediterranean landscape will be added to both squares”.

Planting will be divided into three types – low, medium, and high, based on the annual cycle, color balances, and smells. A new microclimate, «filter» of the city, will be developed, aiming at a more sustainable public life. Each square will become the core of ‘green strategic planning’, aiming at the gradual diffusion of green spaces in the adjacent streets of the city.

Vegetation diagrams, © Eva Konstantakou – Ioannis Papathanasiou – Ioanna Voutsina

Facts & Credits:

Project title: In dialogue with a sustainable future: transforming two central squares of Athens, Academic course: Architectural Design – Outdoor public architecture in urban landscape, Institution: School of Architecture (National Technical University of Athens), Student team (phase a): Eva Konstantakou – Ioannis Papathanasiou – Ioanna Voutsina, Students team (phase b): Υannis Papathanasiou – Ioanna Voutsina, Supervisor: Konstantinos Moraitis, Visualization: Atelier Ygrec, Date: June 2018

Υποβάλλετε ένα άρθρο

Το όνομά σας *

Το email σας *

Το θέμα του άρθρου σας *