Η παρούσα διπλωματική εργασία, που εκπονήθηκε από την Αλεξάνδρα Βασιλείου και Κατερίνα Βουκελάτου, πραγματεύεται την ενεργοποίηση της παράκτιας περιοχής στα βορειανατολικά της νήσου Λευκάδας, μέσα από ένα ενιαίο σύνολο επεμβάσεων όπου εντάσσονται τα υπάρχοντα ίχνη μνήμης με σκοπό την ανάδειξη τους ξανά ως ζωντανά στοιχεία της πόλης χωρίς να διαταράσσεται η κυριαρχία του φυσικού τοπίου.

Στην είσοδο του νησιού, στο βόρειο τμήμα της περιοχής μελέτης εντοπίζεται το μεσαιωνικό Φρούριο της Αγίας Μαύρας καθώς και το βιομηχανικό ανενεργό σήμερα κέλυφος του παλαιού οινοποιείου ΤΑΟΛ επάνω στην παραλία «Κάστρο» στην περιοχή της Γύρας.

Ανάλυση περιοχής, © Αλεξάνδρα Βασιλείου – Κατερίνα Βουκελάτου

Στο νότιο τμήμα, από όπου πραγματοποιείται η είσοδος στην πόλη σήμερα, βρίσκονται η πλατεία Άγγελου Σικελιανού και ο Δημοτικός Κήπος (Boschetto ή Πλατεία των ποιητών) με τον τελευταίο να φέρει σημαντικά στοιχεία της διαχρονικής πολιτιστικής δράσης και της συλλογικής μνήμης των κατοίκων του νησιού.

Ανάλυση περιοχής, © Αλεξάνδρα Βασιλείου – Κατερίνα Βουκελάτου

Με βασική επιδίωξη την ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ παρόντος και παρελθόντος, προτείνεται αρχικά η δημιουργία ενός δικτύου πεζοδρόμων που συνδέει το παραλιακό μέτωπο της πόλης με την ευρύτερη περιοχή του κάστρου. Αυτοί σχεδιάζονται ώστε να εισχωρούν, να οργανώνουν και να ενοποιούν τα κομβικά σημεία της περιοχής μελέτης τόσο μεταξύ τους όσο και με την ιστορική πόλη της Λευκάδας.

Υφιστάμενη κατάσταση | Διάγραμμα οργάνωσης δημόσιου χώρου | Σχέδιο γενικής διάταξης, © Αλεξάνδρα Βασιλείου – Κατερίνα Βουκελάτου

Το βιομηχανικό κέλυφος του ΤΑΟΛ και το κάστρο της Αγίας Μαύρας ως δύο κτίσματα διαφορετικών ιστορικών φάσεων σε συνάρτηση με το φυσικό περιβάλλον, συνιστούν ένα ιδιαίτερο τοπίο με πολλαπλές αναγνώσεις και ταυτότητες.

Περιοχή Κάστρο | Κάτοψη δωμάτων, © Αλεξάνδρα Βασιλείου – Κατερίνα Βουκελάτου

“Οι περιπατητικές διαδρομές τόσο στο φρούριο όσο και στο ΤΑΟΛ, αποσκοπούν στην εξωτερική προσέγγιση και ανάδειξη τους”.

Περιοχή Κάστρο | Κάτοψη ισογείου, © Αλεξάνδρα Βασιλείου – Κατερίνα Βουκελάτου

Επιχειρείται μια νέα προσέγγιση της εισόδου του παλαιού οινοποιείου κατά τον άξονα βορρά – νότου. Δημιουργώντας μια παράλληλη, στο κάστρο της Αγίας Μαύρας, εσωτερική περιήγηση, το κτήριο θα αποτελέσει ένα πέρασμα και τη μετάβαση από και προς το φυσικό τοπίο αλλά και αναπόσπαστο στοιχείο αυτού.

Ταυτόχρονα, οι δύο διακριτές φάσεις κατασκευής του, πυροδότησαν την διαμόρφωση μιας σχέσης αποκλιμάκωσης του αυστηρού του περιγράμματος. Ως βασική χειρονομία επιλέγεται η διάνοιξη της βόρειας όψης του νεότερου τμήματος, προκειμένου να επιτευχθεί ο άμεσος διάλογος με το φυσικό τοπίο.

Περιοχή Κάστρο | Μακέτα, © Αλεξάνδρα Βασιλείου – Κατερίνα Βουκελάτου

Στον νέο ημιυπαίθριο χώρο που προκύπτει, τοποθετούνται εφήμερες ελαφριές κατασκευές για την προβολή τοπικών προϊόντων και τη φιλοξενία εκθέσεων και εκδηλώσεων, όπως αυτές του Διεθνούς Φεστιβάλ Φολκλορ και του Φεστιβάλ Λόγου και Τέχνης.

Περιοχή Οινοποιείο ΤΑΟΛ | Κατόψεις & Τομές, © Αλεξάνδρα Βασιλείου – Κατερίνα Βουκελάτου

Παράλληλα, επιλέγεται η διατήρηση του αρχικού κτίσματος ως κλειστός χώρος και η μετατροπή του σε μουσείο οίνου με χώρους εκθέσεων ελεύθερης περιήγησης, εκπαιδευτικά εργαστήρια σχετικά με την παραγωγή οίνου, χώρους προβολών και ενημέρωσης καθώς και υπόγειο χώρο οινογευσίας και αποθήκευσης κρασιού.

Στη συνέχεια, επιχειρείται η συρραφή των δύο διακριτών σήμερα δημόσιων χώρων στην είσοδο της πόλης (πλατεία Άγγελου Σικελιανού και Μποσκέτο), λειτουργώντας ενοποιητικά με τους υφιστάμενους πεζοδρόμους του οργανικού αστικού ιστού.

Προοπτική τομή ΤΑΟΛ, © Αλεξάνδρα Βασιλείου – Κατερίνα Βουκελάτου

“Έτσι, η νέα πλατεία οργανώνεται σε δύο επίπεδα”.

Φωτορεαλιστική απεικόνιση θεάτρου δεξαμενών (ΤΑΟΛ), © Αλεξάνδρα Βασιλείου – Κατερίνα Βουκελάτου

Στο επίπεδο της πόλης, επανασχεδιάζεται το ήδη υπάρχον αναψυκτήριο «Μαργαρίτα», προστίθενται στοιχεία νερού, ενώ σε συνέχεια της πλατείας σχεδιάζεται ημιυπαίθριος χώρος στάθμευσης. Βασικό πυρήνα της πλατείας αποτελεί το υπερυψωμένο τμήμα της, από το οποίο πραγματοποιείται η μετάβαση από το αστικό στο φυσικό πάρκο, το Μποσκέτο.

Στα πλαίσια της πρότασης, βασική επιδίωξη είναι ο επαναπροσδιορισμός του Μποσκέτο ως μικρός ανθώνας στην είσοδο της πόλης της Λευκάδας. Ροές δεντροφυτεύσεων που συμπληρώνουν την υπάρχουσα βλάστηση, οργανώνουν το πάρκο ορίζοντας περιπατητικές διαδρομές.

Φωτορεαλιστική απεικόνιση εκθεσιακού χώρου (ΤΑΟΛ), © Αλεξάνδρα Βασιλείου – Κατερίνα Βουκελάτου

Ανάμεσα στα δέντρα και κατά μήκος των διαδρομών αυτών τοποθετούνται οι προτομές των Λευκάδιων ποιητών. Επιπλέον, επιδιώκεται η σύγχρονη μεταγραφή στοιχείων από προηγούμενες φάσεις του Μποσκέτο, που συγκροτούσαν την ταυτότητά του όπως αυτή διαμορφώθηκε στη μνήμη των κατοίκων του νησιού.

Ως μεταφορά της παλιάς λίθινης περίφραξης στο βόρειο τμήμα του πάρκου, σχεδιάζεται μια σύμμικτη κατασκευή με πεσσούς από μπετόν και μεταλλικά μέρη. Με στόχο να λειτουργήσει ως σημείο στάσης και αναψυχής, συντίθεται σε τρία τμήματα: μικρή σκηνή- καθιστικά- στέγαστρο.

Ως υπενθύμιση της σημαντικότητας του παλαιού υδραγωγείου για την πόλη της Λευκάδας, σχεδιάζεται ένα σημείο στάσης κυκλικού σχήματος με έντονο το στοιχείο του νερού. Συγκεκριμένα, σε ένα ημικυκλικό τοιχίο τοποθετείται μια σειρά από κρήνες ως αναφορά στις πέντε κρήνες που υδροδοτούσαν την πόλη από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Στην απόληξη του τοιχίου αυτού, σε γραμμικό άξονα, τοποθετείται κρουνός, αντίστοιχος εκείνου που υπήρχε τη δεκαετία του 1950 κοντά στον Πόντε.

Φωτορεαλιστική απεικόνιση θεάτρου Κάστρο (ΤΑΟΛ), © Αλεξάνδρα Βασιλείου – Κατερίνα Βουκελάτου

Στοιχεία & Συντελεστές εργασίας:

Τίτλος εργασίας: Διελεύσεις Λευκάδος | Διαμορφώσεις στο παράκτιο βορειοανατολικό μέτωπο της Λευκάδας και αποκατάσταση/επανάχρηση του παλαιού οινοποιείου ΤΑΟΛ, Τύπος εργασίας: Διπλωματική, Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (Πολυτεχνείο Κρήτης), Φοιτήτριες: Αλεξάνδρα Βασιλείου – Κατερίνα Βουκελάτου, Επιβλέπων καθηγητής: Σκουτέλης Νικόλαος, Χρονολογία παρουσίασης: Οκτώβριος 2021

English description: The present Master thesis, by Alexandra Vasileiou and Katerina Voukelatou, deals with the activation of the coastal area, located northeast of the island Lefkada, through a set of interventions which mainly include the existing memory traces and aim to re-establish them as vivid parts of the city, without disturbing the dominance of the natural landscape.

At the entrance of the island, in the northern part of the study site, the medieval Fortress of Saint Mavra is located, as well as the now industrially inactive building envelope of the old TAOL winery on the beach “Kastro” in the area of Gyra.

In the southern part, from where the entrance to the city is currently located, are Angelos Sikelianos Square and the Municipal Garden (Boschetto or Poets’ Square) with the latter carrying important elements of timeless cultural meaning and the collective memory of the island’s inhabitants.

Conceptual proposal of Provincial Road Amfilochia – Lefkada, © Alexandra Vasileiou – Katerina Voukelatou

Having as a main aspiration the enhancement of the dialogue between the present and the past, it is firstly suggested to create a network of sidewalks which connects the coastal part of the town with the broader area of the castle. These are being planned in order to intrude, organize and unite the critical points of the regional study so much between them as with the historical town of Lefkada.

The industrial building of TAOL and the castle of Saint Mavra as two constructions of different historical eras in relation to the natural environment, consist of a special landscape with multiple readings and identities. The walking trails as much in the fort as in the TAOL, aim at their approach and enhancement.

Angelos Sikelianos Square | Bosketo, Roof’s plan, © Alexandra Vasileiou – Katerina Voukelatou

“A new approach of the old winery’s entrance is attempted along the north-south line”.

Conceptual proposal (Bosketo) | Poet’s square, © Alexandra Vasileiou – Katerina Voukelatou

By creating a parallel interior tour at the castle of Saint Mavra, the building will consist of a passage and the transition from and to the natural element and an integral part of it. At the same time, two of its distinguishable construction phases provoked the conformation of a de-escalation relationship of its austere outline. As a main gesture the reaming of the north aspect of the newest section is selected, in order to succeed the direct dialogue with the natural landscape.

In the new semi-outdoor area that emerges, temporary light constructions are placed, for the promotion of local products and the hosting of exhibitions and events such as the International Folklore Festival and the Speech and Art festival.

Conceptual proposal of Angelos Sikelianos Square, © Alexandra Vasileiou – Katerina Voukelatou

At the same time, the conservation of the initial building is chosen as a closed area and its transformation into a wine museum with exhibitions areas of free browsing, educational workshops about the production of wine and information areas as well as underground space of wine tasting and wine storage.

Following, the combination of todays distinguished public places in the entrance of the town is attempted (Aggelos Sikelianos Square and Bosketo), to work unifying with the existing pavements of the organic urban fabric.

Conceptual proposal of Angelos Sikelianos Square, © Alexandra Vasileiou – Katerina Voukelatou

“That way, the new square is organized in two levels”.

3d visual of Angelos Sikelianos Square (Fountains), © Alexandra Vasileiou – Katerina Voukelatou

Considering the town level, the existing restaurant “Margarita” is redesigned, adding water elements while in the continuation of the square a semi-outdoor parking space is designed. The main core of the square consists of its elevated part from which the transition is accomplished, from the urban to the natural park, Bosketo.

In the framework of the proposal, students seek the redefinition of Bosketo as a little flower field at the entrance of Lefkada town. A flow of tree planting which completes the existing greenery, organize the park by creating walking trails.

3d visual of Angelos Sikelianos Square, © Alexandra Vasileiou – Katerina Voukelatou

Among the trees and along these trails, busts of poets from Lefkada are placed. In addition, students pursue the contemporary transfer of elements from previous states of Bosketo which constituted its identity the way it was shaped into the memory of the island’s residents.

As a metaphor of the park, a mixed construction with pieces of concrete and metal parts is planned. Having the goal for it to work as place of resting and recreation, it is composed of three sections: small stage-sitting spaces-canopy.

As a reminder of the importance of the old aqueduct for the town of Lefkada, a new circular resting point is planned, which will have water as a vivid element. Specifically, on a semicircular wall, a series of fountains is put as a reference to the five fountains which provided water to the town from the Turkish Domination period. At the end of this wall, in a linear shaft, a faucet is put equivalent to the one that existed during the decade of 1950 near Pontes.

3d visual of Angelos Sikelianos Square (Bosketo), © Alexandra Vasileiou – Katerina Voukelatou

Facts & Credits:

Project Title: Lefkada passages | Landscaping on the coastal northeastern front of Lefkada and restoration/reuse of the old TAOL winery, Typology: Diploma Thesis, Institution: School of Architecture (Technical University of Crete), Students: Alexandra Vasileiou – Katerina Voukelatou, Supervisor: Nikolaos Skoutelis, Date: October 2021

Υποβάλλετε ένα άρθρο

Το όνομά σας *

Το email σας *

Το θέμα του άρθρου σας *