Το διώροφο κτίριο που βρίσκεται στην οδό Τομπάζη 25-27, στον κεντρικό ιστό της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου, εντός της αμιγώς εμπορικής ζώνης, αποτελείται από δύο αυτόνομες κατοικίες, μία ανά όροφο και μεγάλη εσωτερική αυλή, στοιχείο δυσεύρετο πλέον στον πυκνό ιστό της παλιάς πόλης.
Στόχος της μελέτης, που εκπονήθηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο annagalliaki ARCHITECTS, είναι η επανασχεδίαση και αναδιοργάνωση της ισόγειας κατοικίας, ώστε να λειτουργήσει ως σύγχρονη κατοικία, είτε για τουριστική χρήση είτε για μακροχρόνια μίσθωση, διατηρώντας ταυτόχρονα τη σύνδεση της με την ιστορική ταυτότητα της περιοχής.
Το κτίριο γειτνιάζει με ένα από τα κορυφαία μνημεία της παλιάς πόλης, το Βαλιδέ τζαμί και βρίσκεται στην οδό που συνδέει την πλατεία της Μητρόπολης με τη Μεγάλη Πόρτα (Porta Guora), την κύρια πύλη εισόδου στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου. Στην περιοχή αυτή, η τουριστική ανάπτυξη έχει αποκαταστήσει την αξία των κτιρίων, με αποτέλεσμα τη μετατροπή πολλών από αυτά σε χώρους φιλοξενίας επισκεπτών από όλο τον κόσμο. Η φθορά του χρόνου στα κτίρια του ιστορικού κέντρου καθιστά επιτακτική την ανάγκη για συντήρηση τους, με σεβασμό του ιστορικού χαρακτήρα τους, κατά την εφαρμογή καινοτόμων προσεγγίσεων στον σχεδιασμό και την κατασκευή, προκειμένου αυτά να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες.
“Η αρχική διαρρύθμιση της κατοικίας οργάνωνε τους καθημερινούς της χώρους με προσανατολισμό προς τον δρόμο. Η υπερυψωμένη βεράντα αποτελούσε σημείο στάσης και επικοινωνίας των περαστικών με τους ενοίκους. Η εσωτερική αυλή είχε χρήση βοηθητική”.
Στη νέα πρόταση, η αναγνώριση του χώρου της αυλής ως πυρήνα της νέας λειτουργίας της κατοικίας αποτέλεσε την βασική συνθετική ιδέα για τον επανασχεδιασμό της. Η δεντροφυτεμένη με λεμονιές αυλή συγκεντρώνει τις υπαίθριες δραστηριότητες των ενοίκων, με τους κοινόχρηστους χώρους της κατοικίας (κουζίνα και καθιστικό) να προσανατολίζονται προς αυτήν. Τα υπνοδωμάτια τοποθετούνται προς την πλευρά της περιορισμένης σε όχληση οδού, με εκτόνωση στην ημιυπαίθρια υπερυψωμένη βεράντα.
Η εσωτερική οργάνωση της κατοικίας περιλαμβάνει την πλήρη αναδιαμόρφωση των κοινόχρηστων και ιδιωτικών χώρων, με καθαίρεση κάποιων διαχωριστικών τοίχων και δημιουργία νέων χώρων υγιεινής (τριών), χωρίς να θιγεί ο φέρων οργανισμός του κτιρίου. Τα μωσαϊκά δάπεδα διατηρούνται ως έχουν με τις χρωματικές τους διαφοροποιήσεις. Όπου απαιτείται συμπληρώνονται νέα, ενισχύοντας την ταυτότητά του κτιρίου και δημιουργώντας διάλογο ανάμεσα στο σήμερα και το χθες.
Η παρέμβαση στο κέλυφος του κτιρίου συνίσταται στην δημιουργία δύο νέων μεγάλων ανοιγμάτων προς την αυλή, με ταυτόχρονη καθαίρεση της μικρής αποθήκης, επιτυγχάνοντας την απρόσκοπτη σύνδεση του μέσα με το έξω. Ο αύλειος χώρος, με τις χαρακτηριστικές λεμονιές και το υγρό στοιχείο που προστίθεται, λειτουργεί ως επέκταση του εσωτερικού προσφέροντας νέες συνθήκες ποιοτικής διαβίωσης.
Η εξωτερική όψη του κτιρίου διατηρεί τα αυθεντικά χαρακτηριστικά της, τόσο στα επιχρίσματα (artificiel) όσο και στα ξύλινα και μεταλλικά στοιχεία, επιλέγοντας την υφιστάμενη χρωματική παλέτα. Η αποκατάσταση του κτιρίου επιτυγχάνει την δημιουργία μιας σύγχρονης λειτουργικά και μορφολογικά κατοικίας, η οποία ωστόσο παραμένει πιστή στην ιστορική της ταυτότητα και την πολιτιστική κληρονομιά της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου.
English description: The two-storey building located at 25-27 Tombazi Street, in the central area of the old town of Rethymno, within a purely commercial zone, consists of two autonomous residences, one on each floor, and a large internal courtyard—a feature that is increasingly rare in the old town. The aim of the project, envisioned by annagalliaki ARCHITECTS was to redesign and reorganize the ground-floor residence to function as a modern residence, either for tourist use or for long-term rental, while maintaining its connection to the historical identity of the area.
The building is adjacent to one of the top monuments of the old town, the Valide Mosque, and is located on the street that connects the Metropolis Square with the Great Gate (Porta Guora), the main entrance to the old town of Rethymno. In this area, tourist development has restored the value of the buildings, resulting in the conversion of many of them into places of hospitality for visitors from all over the world. The ageing of the buildings in the historic center makes it imperative to preserve them, while respecting their historical character and applying innovative approaches to their design and construction in order to meet modern needs.
“In the original layout of the house, the everyday spaces are organized in a street-oriented way. The elevated terrace was a stopping point of communication between passers-by and the occupants. The courtyard was used as a utility”.
In the new proposal, recognizing the courtyard space as the core of the residence’s new function became the key conceptual idea for its redesign. The lemon-tree courtyard, brings together the outdoor activities of the residents, with the common areas of the residence (kitchen and living room) oriented towards it. The bedrooms are positioned towards the quieter side of the street, extending onto the elevated veranda.
The interior organization of the house includes the complete reconfiguration of the public and private spaces, with the removal of some partition walls and the creation of three new sanitary facilities, without affecting the structural integrity of the building. The mosaic floors are preserved as they are, with their color variations. Where necessary, new mosaic floors are added to enhance the building’s identity and create a dialogue between the present and the past.
The intervention in the outer shell of the building consists in the creation of two new large openings to the courtyard, with the simultaneous removal of the small warehouse, achieving the seamless connection of the inside with the outside. The courtyard space, with its characteristic lemon trees and the added water element, functions as an extension of the interior, offering new conditions for quality living.
On the exterior of the building, the original features are preserved, both in the coatings (artificiel) and in the wooden and metal elements, by choosing the existing color palette. The restoration of the building achieves the creation of a modern functional and morphological residence, which remains faithful to its historical identity and the cultural heritage of the old town of Rethymnon.